آشنایی با ویلیام جوونز، نظریه پرداز مطرح علم اقتصاد و نظریه معروف او در باره مصرف انرژی

او که در سال ۱۸۶۲ میلادی کتابی با عنوان نظریه های عمومی ریاضی در علم اقتصاد سیاسی  را منتشر کرد، در تاریخ به عنوان اولین فردی که علم ریاضی را با اقتصاد پیوند داد معرفی شده است و به همین دلیل جایگاه ویژه ای در دنیای علم دارد.

 یکی از مهمترین نظریه های مطرح شده توسط او نظریه اثر بازگشتی انرژی است که برمبنای این نظریه سرمایه گذاری در ارتقای تکنولوژی و افزایش کارایی مصرف انرژی چه در بخش خانگی و چه در بخش صنعتی نه تنها نمی تواند بستر را برای کاهش  مصرف انرژی فراهم کند بلکه در میان مدت زمینه ساز افزایش مصرف انرژی هم خواهد شد.

 طبق این نظریه در نتیجه ارتقای تکنولوژی و افزایش کارایی مصرف انرژی، مردم بودجه بیشتری برای مصارف خود در اختیار خواهند داشت زیرا هزینه  جاری مصرف انرژی برای انها کاهش پیدا می کند.

 با افزایش منابع مالی این افراد، تقاضای انها برای دیگر کالاهای مصرفی که در تولید انها منابع انرژی استفاده شده است و برای کارکردن هم نیاز به انرژی دارند بیشتر می شود و در نهایت حجم مصرف انرژی در کشور رشد می کند. با استناد به این نظریه ارتقای تکنولوژی نمی تواند زمینه را برای حل مشکلات زیست محیطی و مساله افزایش انتشار کربن در دنیا فراهم  کند بلکه تاثیری معکوس دارد و به محیط زیست زیان وارد می کند.

این اقتصاددان برجسته بریتانیایی در یک خانواده نسبتا مرفه  متولد شد . پدر او در بازار فولاد فعالیت می کرد ولی در زمینه مسایل  قانونی مرتبط با بازار فولاد و عملکرد اقتصادی این بازار مقالات زیادی نوشته است.

 زمانی که جوونز پانزده ساله بود از لیورپول به لندن رفت تا  وارد دانشگاه شود و در کتاب خاطرات او آمده است:« زمانیکه به لندن امدم به این باور رسیده بودم که می توانم موفقیتهای بزرگی به دست بیاورم و تحولات زیادی را در علم ایجاد کنم.»

اما زمانیکه تنها دو سال از دوره تحصیل او در رشته مهندسی شیمی گذشت، یک پیشنهاد  کاری در رشته متالورژی از استرالیا دریافت کرد و با وجود اینکه تمایلی برای خروج از کشور نداشت ولی برای تامین هزینه های خود  این پیشنهاد را پذیرفت.

 در این دوران کارخانه فولادسازی پدرش ورشکسته شده بود و او نه تنها نیاز داشت هزینه های خود را تامین کند بلکه می توانست به خانواده اش هم کمک کند. او پنج سال در سیدنی زندگی و کار کرد و در سال ۱۸۵۹ میلادی بز هم تحصیلات اکادمیک خود را در لندن از سر گرفت و توانست مدرک لیسانس و فوق لیسانس خود را  از دانشگاه لندن دریافت کند.

 موضوع اصلی مطالعات او علوم طبیعی بود و به سرعت توانست به عنوان استاد دانشگاه در کالج owen  در منچستر مشغول به کار شود  و در سال ۱۸۶۶ رسما به عنوان استاد اقتصاد سیاسی مشغول به کار شد.

دوره کاری او همزمان با شروع عصر فولاد در بریتانیا  و در دنیا بود و زغال سنگ هم به عنوان اصلی ترین ماده اولیه در تولید این فلز ارزشمند معرفی شده بود. در آن زمان در مورد الاینده بودن زغال سنگ گزارشهای زیادی مطرح می شد ولی جوونز بر این باور بود که زغال سنگ مایه اقتدار اقتصادی  بریتانیا است و نباید با رشد استفاده از آن ممانعت کرد.

 نظریه او مبنی بر تاثیر معکوس ارتقای کارایی مصرف انرژی روی میزان کلی مصرف در ابتدای مطرح شدن چندان مورد استقبال قرار نگرفت  ولی با گذشت زمان و توسعه تکنولوژی و مشاهده افزایش مصرف انرژی و افزایش انتشار کربن توجه به این دیدگاه جلب شد و هم اکنون محور مطالعات علمی زیادی در دنیا است.