توافق پرحاشیه برند انویدیا و AMD با واشنگتن؛ پرداخت میلیاردها دلار از فروش تراشه‌های چین به دولت آمریکا

در تحولی بی‌سابقه، دو غول صنعت نیمه‌هادی، برند انویدیا (Nvidia) و برند AMD، با دولت ایالات متحده به توافق رسیده‌اند تا ۱۵ درصد از درآمد حاصل از فروش تراشه‌های پیشرفته خود به چین را به خزانه این کشور واریز کنند. یک مقام رسمی آمریکایی روز یکشنبه این خبر را تأیید کرد، هرچند جزئیات رسمی آن هنوز منتشر نشده است.

این توافق پس از ماه‌ها کشمکش بر سر صادرات تراشه‌های H20 انویدیا و مدل‌های معادل آن از AMD حاصل شده است. دولت دونالد ترامپ در آوریل سال جاری، فروش تراشه H20 به چین را متوقف کرد، اما ماه گذشته انویدیا اعلام کرد واشنگتن مجوز ازسرگیری فروش را صادر کرده و این شرکت امیدوار است به زودی تحویل تراشه‌ها را آغاز کند. گزارش‌ها نشان می‌دهد وزارت بازرگانی آمریکا نیز صدور مجوز فروش این تراشه‌ها را آغاز کرده است.

تحلیلگران هشدار داده‌اند که این تعرفه جدید می‌تواند حاشیه سود انویدیا و AMD را ۵ تا ۱۵ درصد برای این گروه از پردازنده‌ها کاهش دهد و در کل حدود یک واحد درصد از حاشیه سود کلی آنها بکاهد. واکنش بازار هم سریع بود؛ سهام انویدیا در معاملات پیش‌از‌بازار روز دوشنبه حدود ۱ درصد و سهام AMD نزدیک به ۲ درصد افت کرد.

مقام‌های آمریکایی تأکید کرده‌اند که فروش این تراشه‌ها به چین، برخلاف برخی گمانه‌زنی‌ها، تهدید مستقیم امنیت ملی محسوب نمی‌شود. اما ابهامات همچنان باقی است. جف گرتز، محقق ارشد اندیشکده Center for New American Security، این حرکت را «عجیب» خوانده و گفته است: «اگر این فروش‌ها خطر امنیتی دارد، نباید انجام شود؛ و اگر ندارد، چرا باید جریمه‌ای افزودنی بر آن تحمیل کنیم؟»

نماینده انویدیا در بیانیه‌ای گفته است: «ما از قوانین تعیین‌شده دولت آمریکا برای فعالیت در بازارهای جهانی پیروی می‌کنیم. اگرچه ماه‌هاست تراشه H20 را به چین نفروخته‌ایم، امیدواریم مقررات صادراتی به آمریکا اجازه دهد در بازار چین و جهان رقابت کند.» AMD اما تاکنون به درخواست رسانه‌ها برای اظهارنظر پاسخی نداده است.

طبق گزارش فایننشال تایمز، این توافق بخشی از شرایط صدور مجوز صادرات تراشه‌های هوش مصنوعی، شامل MI308 ای‌ام‌دی، بوده است. با این حال، دولت آمریکا هنوز مشخص نکرده که درآمد حاصل از این دریافت ۱۵ درصدی چگونه هزینه خواهد شد.

اهمیت بازار چین برای دو برند کاملاً روشن است. انویدیا سال گذشته بیش از ۱۷ میلیارد دلار از این کشور درآمد داشت که ۱۳ درصد فروش کل آن را تشکیل می‌دهد. AMD نیز حدود ۶.۲ میلیارد دلار از چین به دست آورد که معادل ۲۴ درصد درآمد این شرکت در سال ۲۰۲۴ است. تحلیلگران معتقدند کاهش این سهم، حتی اگر بخشی از درآمد به دولت آمریکا برود، همچنان می‌تواند فشار قابل‌توجهی بر رشد مالی این برندها وارد کند.

دولت ترامپ پیش‌تر مداخلات مشابهی انجام داده است؛ از جمله فشار بر مدیران شرکت‌های فناوری برای سرمایه‌گذاری داخلی و حتی درخواست استعفای مدیرعامل تازه منصوب‌شده اینتل به دلیل روابطش با شرکت‌های چینی. این توافق تازه نیز به‌نوعی ادامه همین رویکرد محسوب می‌شود که ترکیبی از فشار اقتصادی و سیاست صنعتی است.

از منظر سیاست خارجی، این تصمیم بخشی از مذاکرات بزرگ‌تر واشنگتن با پکن بر سر فناوری، تجارت و دسترسی به منابعی چون عناصر خاکی کمیاب ارزیابی می‌شود. هاوارد لوتنیک، وزیر بازرگانی آمریکا، ماه گذشته تراشه H20 را «چهارمین تراشه برتر» انویدیا خواند و تأکید کرد که داشتن فناوری آمریکایی—even در سطح غیرپیشرفته‌ترین مدل‌ها—در شبکه زیرساخت‌های چین به نفع واشنگتن است.

با وجود انتقادهایی که این توافق را معاوضه امنیت ملی با درآمد مالی می‌دانند، مقام‌های آمریکایی تأکید دارند همه اقداماتشان در چارچوب قانون انجام خواهد شد. با این حال، بسیاری از ناظران منتظرند ببینند این الگو به رویه‌ای ثابت در کنترل صادرات فناوری پیشرفته تبدیل می‌شود یا تنها یک استراتژی موقت است.

منبع: رویترز