لئون آهارونیان؛ ارمنی ایران پرست و کارآفرین فرهنگ دوست

سینا فغانی 

لئون آهارونیان، مدیرعامل شرکت حمل و نقل بین المللی ستی، بنیانگذار و رییس هیئت مدیره شرکت فرآورده های گوشتی آندره، رییس هیئت مدیره شرکت پروفیل سازی آر_آل و رییس هیئت مدیره شرکت ساخت و ساز ماسیساوان که هفدهم خرداد ماه سال ۱۳۰۹ در روستای هفتوان از توابع  شهرستان سلماس متولد شده بود، روز ۱۱ شهریورماه ۱۳۹۹ بعد از ۹۰ سال زندگی پرفراز و نشیب و ارائه خدمات فراوان به ایران و ارمنستان چشم از جهان فروبست.

لئون آهارونیان در مهرماه سال  ۱۳۱۶ به همراه خانواده اش به تهران مهاجرت کرد و پدرش در تهران اولین فروشگاه ساندویچ فروشی ایران را تاسیس کرد. لئون به مدت یکسال در دبستان  تمدن و سپس تا سال پنجم ابتدایی، در دبستان سپهر مشغول به تحصیل بود.

 او سال ششم را در دبستان جمشیدجم گذراند و بعد از گذراندن امتحانات نهایی سال ششم، به مدرسه البرز رفت، ولی بیشتر از یک ماه نتوانست در آنجا درس بخواند. به همین دلیل، دوران دبیرستان خود را تا کلاس یازدهم در دبیرستان تمدن گذراند.

لئون برای تحصیل در کلاس دوازدهم رشته علوم طبیعی به دبیرستان فیروز بهرام رفت و یک ماه در آنجا تحصیل نمود اما به دلیل سازگار نبودن روحیاتش با محیط این مدرسه، به مدرسه تمدن بازگشت.

           لئون جوان در سال ۱۳۳۱ در کنکور هنرسرای عالی ایران در رشته شیمی شرکت کرد و در آنجا پذیرفته شد. او به مدت سه سال در دانشگاه تهران تحصیل کرد و بعد از آن، به مدت یک سال در شرکت قند بصورت کارآموز کار کرد.

او در سال ۱۳۳۵ از دانشگاه فارغ التحصیل شد و بلافاصله با سازمان تازه تاسیس آبیاری و خاک شناسی شروع به همکاری کرد ولی بعد از مدتی، با بورسیه سازمان خاک شناسی به کشور هلند سفر کرد و یکسال در آنجا تحصیل نمود.

           لئون آهارونیان بعد از بازگشت به ایران، مدتی بعنوان معاون موسسه آب و خاک سازمان خاک شناسی کل کشور و مدتی را هم بعنوان رییس موسسه آب و خاک کل کشور به کار مشغول شد تا اینکه در سال ۱۳۴۶ از این پست استعفا داد و شروع به همکاری با شرکت بین المللی ستی کرد. او در این دوران مسئولیت حمل و نقل و همچنین ساخت تعداد زیادی از پروژه های عمرانی کشور را به عهده گرفت.

           ایشان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، بمدت دو دوره دوساله بعنوان رییس سندیکای حمل و نقل کشور به فعالیت پرداخت و همزمان با آن، در شورای خلیفه گری ارامنه بعنوان رییس شورا فعالیت نمود. وی بعد از پایان دوران ریاست بر خلیفه گری، به عضویت مجمع نمایندگان ارامنه ایران درآمد.

 مرحوم آهارونیان، بعنوان بنیانگذار و رییس انجمن دوستی ایران و ارمنستان و اتاق بازرگانی دو کشور به فعالیت پرداخت. مرحوم آهارونیان چند سالی هم بعنوان رییس بیمارستان آ.آودیسیان به فعالیت پرداخت و مقالات متعددی که از فرانسوی و انگلیسی ترجمه کرده بود، بصورت مجموعه مقالات در یک کتاب گردآوری نموده و به زبان ارمنی منتشر کرد.

          لئون آهارونیان آنگونه که در دوجلد کتاب مفصل خاطرات خود تحت عنوان «روزهایی از زندگی طوفانی من» که در سال ۱۳۸۷ منتشر شده، نوشته است، در دوران بعد از انقلاب اسلامی، با مسئولین کشوری و لشکری در زمینه تامین منافع ملی،همکاری نموده و همیشه و هر جا از ایران بعنوان موطن اصلی خود نام برده است. ایشان در گسترش همکاری های امنیتی، اقتصادی و سیاسی بین ایران و ارمنستان زحمات زیادی را محتمل شد به نحوی که می توان از ایشان بعنوان یکی از بنیانگذاران روابط ایران و ارمنستان نام برد.

مرحوم آهارونیان در کنار توجه به فعالیت های سیاسی و اقتصادی، به فعالیت های نیکوکاری و فرهنگی نیز توجه داشت و ضمن تاسیس مدرسه آهارونیان در مجیدیه تهران، هفته نامه هویس را به زبان ارمنی و فارسی در ایران بنیاد نهاد. از دیگر فعالیت های وی می‎توان به تاسیس بنیاد مدارس ارامنه و بازسازی موزه علوم طبیعی ارمنستان و همچنین ایجاد سالن ایران در این موزه با استفاده از کلکسیون شخصی خود اشاره کرد.

            از خدمات مرحوم آهارونیان می توان به کمک در ایجاد پل مغری بعنوان اولین مسیر حمل و نقل جاده‎ای بین دو کشور اشاره کرد. ایشان همچنین در ساخت نیرو‎گاه ویس و رامین و همچنین همکاری در ساخت اولین شرکت ذوب آهن کشور نقش مهمی داشت. از مهم ترین و اصلی ترین فعالیت های مرحوم آهارونیان می توان به کمک در  راه اندازی اولین خط پروازی بین ایران و ارمنستان اشاره نمود. شاید تاسیس شرکت گوشتی «آندره» از مهمترین فعالیت های صنعتی و تجاری او به حساب آید که سوسیس های آن شهرت کشوری دارد

          مرحوم آهارونیان در دوران جنگ تحمیلی نیز، کمک های زیادی به جبهه های جنگ کرد. وی در دوران جنگ، چندین نیروگاه را با کمک دولت شوروی در ایران ساخت و در انتقال حجم زیادی از  مواد، مهمات و تجهیزات نظامی بصورت مجانی و یا با تعرفه های بسیار کم به جبهه های جنگ نقش داشت. به همین سبب، ایشان تقدیرنامه ها و جوایز بسیار زیادی از دست مسئولین متعدد ایرانی دریافت کرد.

 نهایتا اینکه در سال ۱۳۹۷ لوح و نشان امین الضرب را نیز دریافت نمود و هنگام دریافت این مدال گفت «من سوپرمن واقعی هستم».

          آهارونیان از زمره کارآفرینان و بزرگی بود که در عین اینکه از تبار ارامنه بود، خود را ایرانی می دانست و برای رفاه و توسعه هردوکشور نیز تلاش کرد. ملی فکر و عمل می کرد. خود را درگیر گروه بندیها و جبهه بندی های سیاسی و دینی نکرد و در دوران قبل از انقلاب ، دوران انقلاب، جنگ و سازندگی و پس از آن و تا واپسین روزهای زندگی، از تلاش و کوشش دست برنداشت.

روحش شاد

مرگ بنیانگذار «آندره»

مسعود یوسفی

لئون آهارونیان، بنیانگذار شرکت فرآورده‌های گوشتی «آندره» در ۹۰ سالگی درگذشت. او متولد ۱۳۰۹ در قریه هفتوان سلماس بود. مادرش لیسانس ریاضی را از تفلیس گرفته بود و پدرش دیپلمه بود و حسابدار.

وقتی انقلاب اتحادیه جماهیر شوروی رخ می‌دهد، بلشویک‌ها از پدرش، پدربزرگ و عمویش می‌خواهند که یا تابعیت‌شان را از ایرانی به روسی تغییر دهند یا اینکه رستوران پردرآمدشان را رها کرده و به ایران برگردند. آنها راه دوم را انتخاب می‌کنند. پدرش هنگام اشغال ایران در جنگ جهانی به مراغه رفت و همراه یکی از دوستانش رستورانی در آنجا راه‌اندازی کرد ولی با تشکیل حکومت خودمختار پیشه‌وری در تبریز (سال ۱۳۲۴) به تهران آمد و غذاخوری‌ای در پایتخت باز کرد. در کنار این غذاخوری نیز مغازه مواد غذایی «آندره» راه‌اندازی شد.

«لئون» ۱۵ ساله که بود، صبح زود بیدار می‌شد و به کارخانه تولید کالباس می‌رفت تا برای مغازه مواد غذایی پدرش، یعنی فروشگاه آندره، کالباس بیاورد یا سر راه نان‌ها را خریده و به دست پدرش برساند.

همان مغازه آندره بعدها توسط لئون و برادرش به کارخانه مواد غذایی آندره تبدیل می‌شود که تا به امروز هم در حال فعالیت است. پس از گرفتن دیپلم در سال ۱۳۳۱ در هنرسرای عالی (دانشگاه امیرکبیر فعلی) پذیرفته شد. پس از پایان تحصیل با گرفتن کفالت از سربازی معاف شد و اردیبهشت ۱۳۳۵ در آزمایشگاه خاک‌شناسی وزارت کشاورزی با ماهی ۴۸۰ تومان استخدام شد.

 در سال ۱۳۴۱ و بعد از بازگشت به ایران آهارونیان به درخواست پدر همسرش که موسس شرکت حمل و نقل ستی بود و در حوزه معدن، هتلداری و فروش بلیت هواپیما هم فعالیت می‌کرد به صورت پاره وقت به این مجموعه پیوست و حسابرسی مالی مجموعه را برعهده گرفت و اتفاقا جلوی سوءاستفاده‌های شرکای پدر زنش ایستاد.

 او پس از دو سال در این شرکت به صورت تمام وقت حاضر شد. با پیروزی انقلاب و شروع جنگ تحمیلی یکی از نیازهای اساسی‌کشور جا به جایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ تجهیزات نظامی به مناطق جنگی بود و بخشی از این کار را به صورت رایگان شرکت ستی برعهده گرفت.

 لئون آهارونیان در سال‌های ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بعد از پیروزی انقلاب باتوجه به حضور در شورای خلیفه‌گری ارامنه فعالیت‌‌های ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اجتماعی و صنفی خود را گسترش داد. او در سال ۱۳۷۲ دست به ایجاد اتاق بازرگانی مشترک ایران و ارمنستان زد و نخستین خط هوایی میان این دو کشور را نیز راه‌اندازی کرد.

 او کارآفرینی بود که در حوزه فرهنگی نیز دستی بر آتش داشت و دو نشریه هفتگی «لویس» و «هویس» را نیز با هزینه شخصی منتشر می‌کرد. «هویس» که در زبان ارامنه به معنی امید است تا همین امسال منتشر می‌شد و البته با مشکلاتی هم  روبه‌رو بود.

 لئون آهارونیان در جایی گفته است: «امید بهترین انگیزه است و زیباترین عنصر.» او کارآفرینی بود که ایران را به عنوان «کشورش» می شناخت و می‌گفت: «من برای میهنم کار کردم. ما همه ایرانی هستیم. به نظر من یک کارآفرین با همه وجوه خلق ثروت و اشتغال‌زایی و… صددرصد یک میهن‌پرست درجه یک هم است. سوپرمن کسی است که در هر شرایط اقتصادی و اجتماعی و تغییرات مختلفی که رخ می‌دهد، پای کشورش بایستد و دست از تلاش برای آفرینش روزهای بهتر برندارد. در واقع هر کارآفرین، یک سوپرمن واقعی است…»