پنج راز موفقیت مدیران موفق آموزشی

دکتر حسین چناری-مدیران موفق آموزشی در سراسر دنیا نه‌تنها سیستم‌های آموزشی را بهبود داده‌اند، بلکه الگوهای مدیریتی نوینی را بنا نهاده‌اند که توجه جهانیان را جلب کرده است. در این مقاله به معرفی چند تن از این مدیران برجسته، ویژگی‌های کلیدی آن‌ها و پیام‌هایی که برای مدیریت آموزشی ایران دارند، می‌پردازیم.

مدیران موفق آموزشی و رویکردهای آن‌ها

۱. آندریاس شلایشر  – آلمان

سمت: مدیر ارشد آموزش و مهارت در سازمان همکاری و توسعه اقتصادی

دستاورد: طراحی آزمون جهانی پیسا که عملکرد آموزشی کشورهای مختلف را مقایسه می‌کند.

ویژگی‌ها: رویکرد داده‌محور، سیاست‌گذاری آموزشی مبتنی بر شواهد، آینده‌نگری

پیام مدیریتی: “آنچه قابل سنجش است، قابل بهبود است.”

۲. سر کن رابینسون  – انگلستان

سمت: مشاور نوآوری آموزشی و نویسنده بین‌المللی

دستاورد: ترویج آموزش خلاقیت‌محور، نقد نظام آموزشی مبتنی بر نمره و رقابت

ویژگی‌ها: انسان‌محوری، آزادی عمل در یادگیری، توجه به تفاوت‌های فردی

پیام مدیریتی: “مدارس نباید فقط حافظه، بلکه شخصیت و تخیل را نیز پرورش دهند.”

۳. پاسی سالبرگ  – فنلاند

سمت: مشاور ارشد وزارت آموزش فنلاند

دستاورد: توسعه یکی از موفق‌ترین نظام‌های آموزشی جهان با محوریت عدالت آموزشی

ویژگی‌ها: اعتماد به معلمان، حذف رقابت بی‌مورد، یادگیری عمیق

پیام مدیریتی: “موفقیت آموزشی از مسیر احترام، نه رقابت، به دست می‌آید.”

۴. جفری کانادا  – آمریکا

سمت: بنیان‌گذار هارلم چیلدرن زون  در نیویورک

دستاورد: ایجاد یک شبکه آموزشی-اجتماعی برای حمایت از کودکان محروم

ویژگی‌ها: رویکرد ترکیبی آموزش، سلامت، خانواده‌محوری، کارآفرینی آموزشی

پیام مدیریتی: “اگر آموزش در بافت اجتماع قرار گیرد، اثرگذاری آن چندبرابر می‌شود.”

۵. سوجاتا باتکار  – هند

سمت: مدیر مدرسه‌ای در منطقه فقیرنشین بمبئی

دستاورد: ارتقای سطح یک مدرسه پایین‌رتبه به سطح ملی با مشارکت معلمان و خانواده‌ها

ویژگی‌ها: مشارکت‌محوری، استفاده از منابع بومی، انگیزش‌سازی در شرایط سخت

پیام مدیریتی: “در دل محدودیت‌ها، فرصت نهفته است.”

ویژگی‌های مشترک مدیران موفق آموزشی

مطالعه و تحلیل سبک مدیریتی این افراد نشان می‌دهد که ویژگی‌های مشترکی در آن‌ها دیده می‌شود:

الف. چشم‌انداز روشن و آینده‌نگر

ب. اعتماد به معلم و سرمایه‌گذاری بر توسعه حرفه‌ای او

ج. استفاده از داده‌ها برای تصمیم‌گیری

د. توجه به عدالت آموزشی و مناطق محروم

ه. نوآوری در روش‌های آموزش

و. تعامل موثر با خانواده و جامعه محلی

ز. رهبری مشارکتی و اخلاق‌مدار

درس‌هایی برای مدیریت آموزشی در ایران

مدیران آموزشی ایران، به‌ویژه در شرایطی که کشور با چالش‌های اقتصادی، فرهنگی و تکنولوژیکی مواجه است، می‌توانند از تجربیات مدیران موفق جهان بهره‌مند شوند. برخی از توصیه‌های کاربردی عبارت‌اند از:

۱.توسعه آموزش معلمان به‌عنوان رکن اصلی تحول آموزشی

۲.تقویت فرهنگ استفاده از فناوری‌های نوین در مدارس

۳.بازنگری در سیاست‌های ارزشیابی و نمره‌محوری

۴.ایجاد فضا برای خلاقیت و تجربه‌محوری در آموزش

۵.توجه ویژه به مدارس مناطق کمتر توسعه‌یافته و روستایی

۶.ایجاد پیوند بین آموزش و جامعه (صنعت، خانواده، فرهنگ محلی)

نتیجه‌گیری

مدیران آموزشی موفق جهان کسانی هستند که با نگاهی سیستمی، انسان‌محور، و خلاقانه، نه‌تنها نظام‌های آموزشی را ارتقا داده‌اند، بلکه نسل‌هایی توانمند، متفکر و مشارکت‌جو را پرورش داده‌اند. بهره‌گیری از تجارب این رهبران آموزشی می‌تواند مسیر تحول آموزش در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران را هموارتر سازد.