کاهش تولید فولاد در کنار جهش صادرات محصولات تخت

تحلیل داده‌های تولید و تجارت فولاد در چهار ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که هرچند میزان کل تولید کاهش یافته، اما ترکیب صادرات با تغییراتی همراه بوده است. این نشان می‌دهد که صنعت فولاد کشور در بخش‌هایی از تولید و صادرات سنتی افت داشته و در مقابل در صادرات برخی محصولات فرآوری‌شده رشد کرده است.

در ادامه جزئیات مربوط به داده‌های تولید و تجارت فولاد در چهار ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۴ را می‌خوانیم:

تغییر تمرکز به سمت صادرات محصولات تخت

برخلاف انتظار صادرات فولاد کشور در این دوره نه‌تنها کاهش نیافت بلکه با رشد ۳۶ درصدی از نظر حجم و ۷ درصدی از نظر ارزش به ۱.۰۳۳ میلیون دلار رسید. در این میان ورق گرم جهشی چشمگیر داشت و با افزایش بیش از دو برابری حجم، ارزش صادرات آن نیز به ۱۱۸ میلیون دلار رسید. همچنین ورق سرد رشد خیره‌کننده ۷۹۲ درصدی در ارزش صادرات را تجربه کرد. به‌طورکلی محصولات تخت فولادی توانستند رشد ۱۱۹ درصدی در حجم و ۱۵۱ درصدی در ارزش صادرات به ثبت برسانند. این آمار گویای تغییر رویکرد صادراتی فولاد ایران از محصولات سنتی به سمت کالاهای دارای ارزش افزوده بالاتر است.

با وجود این تغییر مثبت در برخی حوزه‌ها، مقاطع طولی فولادی عملکرد مطلوبی نداشتند. صادرات تیرآهن در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۲۷ درصد از نظر حجم و ۳۶ درصد از نظر ارزش افت کرد. میلگرد نیز با کاهش ۳۵ درصدی حجم و ۴۱ درصدی ارزش صادرات روبه‌رو شد. مجموع صادرات مقاطع طولی در نهایت ۳۰ درصد از نظر حجم و ۳۶ درصد از نظر ارزش کاهش پیدا کرد.

افت تولید کل و دلایل احتمالی

از منظر تولید کل محصولات فولادی در چهار ماهه نخست امسال نسبت به سال گذشته حدود ۵ درصد افت داشته است. بیشترین کاهش مربوط به تیرآهن با ۳۹.۵ درصد و پس از آن مقاطع تخت با ۸.۲ درصد بوده است. در مقابل میلگرد به‌عنوان پرمصرف‌ترین محصول ساختمانی با افزایش ۲.۷ درصدی اندکی رشد داشت.

عوامل متعددی از جمله محدودیت‌های انرژی، کمبود مواد اولیه و ظرفیت تولید را می‌توان دلایل احتمالی این کاهش دانست، اما تولیدکنندگان تلاش کرده‌اند تمرکز را روی محصولات استراتژیک همچون میلگرد حفظ کنند.

جزئیات تولید در گروه‌های مختلف

مقاطع طولی فولادی: کاهش ۳ درصدی در مجموع، با بیشترین افت در تیرآهن.

مقاطع تخت فولادی: افت ۸.۲ درصدی به دلیل کاهش تولید ورق‌ها و پوشش‌ها.

محصولات خاص فولادی: رشد جزئی در میلگرد اما کاهش در نبشی و ناودانی.

جمع‌بندی

بررسی هم‌زمان تولید و صادرات نشان می‌دهد صنعت فولاد کشور با تغییراتی روبه‌رو است. درحالی‌که تولید و صادرات برخی محصولات سنتی مانند تیرآهن و میلگرد روند نزولی داشته، بازار جهانی برای محصولات تخت و با ارزش افزوده بیشتر به فرصتی تازه تبدیل شده است. این تغییر مسیر در صورت تداوم می‌تواند موقعیت فولاد ایران را در تجارت جهانی تقویت کرده و بخشی از چالش‌های ناشی از محدودیت‌های تولیدی را جبران کند.