از «زر ماکارون» تا«زر خودرو»؛ آیا مرتضی سلطانی موفق می شود؟

«زرخودرو» ساختمان مرکزی و زمینی به مساحت تقریبی ۴۴۰ هکتار خریداری و جواز تاسیس ساخت یک میلیون دستگاه انواع خودروهای مختلف، از خودروی اقتصادی تا خودروی سواری و انواع کامیون و کامیونت را گرفته است. این در حالی است که هم اکنون برای تولید یک میلیون خودرو در سال؛ 18 شرکت خودروسازی داریم! در صورتی که در ژاپن برای تولید شش میلیون خودرو فقط 10 شرکت خودروسازی وجود دارد یا در کره جنوبی با تولید پنج و نیم میلیون خودرو، تنها 5 شرکت خودروسازی وجود دارد! پرسش اصلی این است که آیا «زر خودرو» به عنوان نوزدهمین شرکت خودروسازی در این صنعت متراکم امکان موفقیت دارد؟
برای پاسخ به این پرسش باید چند موضوع را بررسی کرد:
اول: آنکه خودروسازی یک صنعت است؛ صنعتی بین‌المللی؛ زمانی این صنعت قادر است پیشرفت کند که قامت خود را از مرزهای جغرافیایی عبور دهد و داده و ستانده آن در جغرافیایی ورای مرزها ملی رواج داشته باشد. بر اساس اخبار منتشر شده هنوز معلوم نیست که «زر خودرو» چه نسبتی با جغرافیای بین‌المللی این صنعت برقرار خواهد کرد؟
دوم: اگر چنانکه گفته شده صنعت خودرو ایران در چنبره مافیا گرفتار باشد! در آن صورت باید دید که راهکار «زر خودرو» برای خروج از چنبره این مافیا چیست؟
سوم: در حال حاضر صنعت خودروسازی ایران از شرکت‌های قطعه‌سازی تغذیه می‌کند که اغلبشان یا توسط خودروسازان و یا به کمک آنها تاسیس شده‌اند؛ آیا «زر خودرو» برای ساخت خودروهایش می‌خواهد از توش و توان همین شرکت‌ها استفاده کند؟
چهارم: اگر «زر خودرو» بخواهد خودروهایی وطنی تولید کند؛ باید راه بسیار سختی را بپیماید راهی که عاقبت آن از همان اول روشن است! اما اگر بخواهد با مشارکت شرکت‌های خارجی خودرو مونتاژ نماید؛ هم دامنه انتخاباتش محدود است هم دامنه تولیداش!
پنجم: گفته شده است که «گروه صنعتی زر به دنبال افزایش تولید و کیفیت خودرو در ایران است»؛ نگاهی به سوابق صنعت خودروسازی ایران بیانگر آن است که این دو روند افزایشی یعنی: «تولید» و «کیفیت» عمدتاً به صورت متعادل و هم جهت با هم پیش نرفته‌اند! به عبارتی دیگر هرگاه تمرکز بر تولید بوده؛ کیفیت بازمانده و هرگاه؛ تمرکز بر کیفیت بوده؛ تولید بازمانده است. در باب چرایی این موضوع نظرات مختلفی بیان شده؛ حال باید دید که «زر خودرو» چگونه خواهد توانست بر این چالش فائق آید؟
در هر صورت خودروسازی کاریست صعب و طاقت فرسا! مونتاژ کردن هزاران قطعه که کیفیت هر کدام از آنها در کیفیت محصول نهایی نقشی مهم دارد از یک سو؛ و وجود صنعتی چند وجهی که الزاماً باید خودش را با توانایی‌های سایر صنایع هماهنگ نماید از سوی دیگر؛ دشواری ورود به این رشته صنعتی را دو چندان می‌کند.
پی‌نوشت:
مرتضی سلطانی در قلعه مبارک آباد قم به دنیا آمد. کودکی مرتضی سلطانی در شرایطی سخت سپری شده ‌است و خانواده‌اش در فقر به سر می‌بردند. از حداقل‌های زندگی محروم بودند و مادر با سختکوشی خود گذران زندگی می‌کرد. آنچنان که خود در خاطراتش گفته‌است به ناچار و برای رفع مشکلات مالی، مدتی کار واکس زدن را تجربه کرده‌است. او فردی است می‌تواند همه‌ تهدیدها را به فرصت‌ها تبدیل کند و درک درستی از مدیریت کلان دارد. رقیبانش را بهترین معلم خود می‌داند. مرتضی سلطانی یکی از مشکلات اصلی کشور را عدم تعامل بخش‌های دولتی و خصوصی با یکدیگر می‌داند و باور دارد که این فرهنگ تعامل باید در بطن جامعه ایجاد شود؛ چرا که مدیران و مسئولان نیز از دل همین جامعه بیرون می‌آیند. جمله معروفی دارد که می‌گوید: آدم‌های تنبل، همیشه می‌گویند: «از فردا شروع می‌کنم»؛ آدم‌های معمولی می‌گویند: «از همین امروز شروع می‌کنم»، اما آدم‌های موفق از دیروز شروع کرده‌اند و همیشه از خودشان طلبکار هستند و به خودشان می‌گویند: «چرا از پریروز شروع نکردی؟» می‌دانیم که قضاوت در مورد «زر خودرو» خیلی زود است؛ این شرکت راه درازی پیش رو دارد؛ با شناحتی که از آقای مرتضی سلطانی به عنوان یک کارآفرین موفق داریم، بهتر است فعلاً قضاوت نکرده و تنها برای موفقیتش در این راه جدید دعا کنیم. شاید او این راه را از پریروز آغاز کرده باشد؟