از« پرویز ثابتی» گفتیم از « پردیس ثابتی» هم بشنویم

 

در حاليكه اكنون برخي از انقلابيون سابق  و صاحب قدرت در نظام سياسي فعلي، شرمنده و سرافكنده آقازاده هاي رانتخوار و فاسد خود هستند، در آن سوي جهان، اعتبار علمي و اجتماعي يك دختر  نابغه و دانشمند ايراني، زير غبار پيشينه پدر ساواكي و انقلابي ستيز سابق، پنهان مانده است.

 

پروفسور پرديس ثابتي

 

خانم پرديس ثابتي، دانشمند زيست شناس و متخصص ژنتیک و ویروس شناسی و چهل و نهمين نفر، از يكصد نابغه حال حاضر جهان است كه از يكسال پيش، روزي 16 ساعت بي وقفه در لابراتوار شخصي خودش كار مي كند تا از طريق رصد و تحلیل تغییرات ژنتیکی ویروس‌ها با استفاده از الگوریتم رياضي، هيولاي كرونا را شكست دهد و از رنج ميليون ها انسان  درد مند بكاهد.

 

 13 سال پيش كه او 32 ساله بود، رسانه هاي آمريكا او را يكي از 8 دانشمندي معرفي كردند كه در آينده بيشترين تاثير را بر زندگي انسان داشته و چهره جهان را تغيير خواهند داد. به همين دليل، جايزه نبوغ آمريكا در علوم طبيعي به او تعلق گرفت و تحسين  بسياري از مراكز تحقيقاتي و نهادهاي بين المللي مرتبط با بهداشت جهاني را متوجه خود كرد.

 

اين دانشمند جوان در سال ۱۹۹۷ لیسانس زیست‌شناسی خود را از مؤسسه فناوری ماساچوست آمريكا و سپس دکترای ژنتیک را در سال ۲۰۰۲ از دانشگاه آکسفورد و دکترای پزشکی را در سال ۲۰۰۶ از دانشکده پزشکی هاروارد اخذ كرد. دانشگاه هاروارد از سخت گيرترين و معتبر ترين دانشگاههاي جهان است. ثابتي به دليل كسب نمرات و امتيازات كامل در طول دوران تحصيل، به عضويت شبكه تحقيقاتي هاروارد در آمد.

 

 

نام پرديس ثابتي يك دهه پيش و  در جريان مبارزه با بيماري كشنده «ابولا» بر سر زبان ها افتاد. او براي پيشبرد تحقيقات، داوطلبانه به آفريقا سفر كرد. سفري پرخطر، كه جان تعدادي از همكاران او را گرفت اما در كنترل و ريشه كني آن بيماري،  بسيار نقش آفريد و موثر افتاد.

 

تحقيقات او  هم اكنون بر روي كنترل ويروس كرونا از طريق ويرايش ژن انسان ها متمركز است و کیت آزمایشی برای تشخیص سریع کرونا، طراحی کرده كه همزمان مي تواند نتايج هزاران آزمايش و نمونه گيري را در كوتاه ترين زمان و كمترين خطا، تشخيص دهد. او را هم اكنون يكي از مقاومترين جبهه هاي علمي مقابل كرونا ناميده اند.

 

براي درك نبوغ پرديس ثابتي شايد بشود او را با پروفسور مريم ميرزاخاني مقايسه كرد. علاوه بر دانش پزشكي، او همچنين در حوزه هاي هنري هم فعال است و آلبومي با صداي خودش منتشر كرده است كه داراي مضامين عميق انساني است. او مي گويد تمام آرمان من، كاهش رنج انسان ها و كمك به كساني است كه مي خواهند زنده بمانند و بهتر زندگي كنند.  

 

 

 

دختر دانشمند از پدری سفاک

پرديس ثابتي در 1354 در تهران به دنيا آمد، درست همان سالي كه پدر او يعني « پرويز ثابتي» به عنوان معاون و همه كاره دستگاه امنيتي رژيم پهلوي، در اوج قدرت و قساوت بود.  ثابتي كه هم اكنون نيز بلند ترين مقام امنيتي زنده ر‍ژيم پهلوي است را مي توان «باهوش ترين»، «آرامترين» و «پرآزارترين» شخصيت امنيتي تاريخ معاصر ايران ناميد.

سخت است كه يك مقام امنيتي را عامل سقوط يك سيستم سياسي بناميم اما مي توان پذيرفت كه او ساواك را به قدرتي سركش در مقابل جامعه بي دفاع تبديل كرد و از اين طريق، بزرگترين ضربه را به اعتبار داخلي و خارجي محمد رضا شاه پهلوي  فرود آورد

اينكه آيا آمار افرادي كه پرويز ثابتي از زندگي ساقط كرد بيشتر است، يا تعداد جان هايي كه پروفسور پرديس ثابتي به جهانيان بخشيد؟ فعلا قابل مقايسه و محاسبه دقيق نيست اما آنچه مسلم است، اينكه  نه آن جنايات پدر، چيزي از ارزش كار اين دختر بي گناه كم مي كند و نه  اين خدمات و افتخارات علمي و انساني این دختر، چيزي به اعتبار آن پدر سنگدل مي افزايد

 بنابراين، سوال اصلي شايد اين باشد كه چه عواملي مي تواند دو انسان با هوش با يك ژن مشترك را به دو مسير متفاوت و متضاد بكشاند؟ عجالتا و تا اينجاي بحث مي توان حدس زد كه اگر پرديس ثابتي در ايران  مانده بود و پدر او همچنان صاحب همان قدرت داغ و درفش بود، شايد او هم به مانند آقازاده هاي كنوني، شغلي فراتر از احتكار دارو و تجارت با  رنج و درد مردم ایران نمي داشت!

روزهاي سقوط و سرگرداني

با روي كار آمدن ناصر مقدم به عنوان رئيس ساواك، پرويز ثابتي موقعيتش تضعيف و نهايتا بركنار شد و در نهم آبان سال ۱۳۵۷ با نام مستعار عالیخانی از طریق فرودگاه بین‌المللی مهرآباد تهران، از كشور خارج و بعد از انگلستان، وارد آمريكا شد. او هم اكنون به همراه همسر و دو فرزندش در آمريكا زندگي مي كند و درگير فعاليت هاي تجاري است.

ثابتي بعد خروج از كشور حدود 30 سالي سكوت كرد تا اینکه در سال 1391 مجموعه گفتگوهاي انجام شده او با «عرفان قانعي فرد» تحت عنوان «در دامگه حادثه» منتشر شد انتشار اين كتاب ، با واكنش هاي زيادي مواجه شد و بسياري از ادعاهاي پرويز ثابتي بویژه اینکه: « در ساواک شکنجه ممنوع بود» ! زير سوال رفت و در غیاب روسای ساواک، راستی آزمایی سخنان ثابتی اساسا ممکن نبود. اما با همه اینها به حرف آمدن ثابتی بعد سه دهه سکوت، اقدام قابل توجهی بود و خواسته و ناخواسته اطلاعات موثری از ساختار امنیتی رژیم برای مخاطبان ارائه کرد. معرفي و نقد اين كتاب را به فرصت ديگري وا مي نهيم.

و اما شخصيت و رفتار پرويز ثابتي، حقیقتا نيازمند واكاوي و بررسی روانشناسانه است. آنچه مسلم است او انسان با هوش و با مطالعه اي بود اما چه عواملي او را كه هيچ علقه ديني و مذهبي نیز نداشت، به سمت اين سفاكي و بی رحمی كشاند؟