تاثیر بیماری طاعون در تغییر جهت اقتصاد انگلستان از کشاورزی به «صنعت»

کشورهای اروپایی در قرون وسطی اسیر سلطه مذهبی و خرافی کلیسای کاتولیک بودند و هیچ نشانه‌ای وجود نداشت که در آینده تبدیل به قدرت‌های برتر اقتصادی و نظامی دنیا شوند.

در قرن ۱۴ میلادی، کشور انگلستان که بعدها تبدیل به نخستین کشور صنعتی جهان شد و آفتاب در مستعمرات آن غروب نمی‌کرد از بقیه کشورهای اروپایی عقب مانده‌تر بود.

سیستم حکومت و جامعه انگلیس فئودالی بود و کشاورزان در مزارع اربابی کار می‌کردند. کلیسا هم نظام فئودالی را تایید و حمایت می‌کرد و کشاورزان را به تبعیت از اربابان توصیه می‌کرد.

در ۱۳۴۶ میلادی، به ناگاه بیماری طاعون جامعه انگلستان را فراگرفت و به شدت گسترش یافت. یک سوم مردم را کشت و بقیه را در فقر و گرسنگی و بیماری نگهداشت. پانزده سال درگیر این بیمار شدند.

طاعون که در انگلستان به «مرگ سیاه» معروف شد، اعتقاد مردم به کلیسا و نظام معرفتی آن را تضعیف کرد. مردم  زندگی را  زودگذر  و بی‌ارزش تلقی کردند و به سرخوشی و خوشگذرانی و  تمرد از نظم روی آوردند.

طاعون مردم را به کلیسا و فئودال‌ها بدبین کرد و سبب فرار کشاورزان از مزارع و پناه آوردن به شهرها و کار روز مزدی شد به عبارتی کشاورزان وابسته به زمین آزاد شدند و تبدیل  به کارگران آزاد شدند. این کارگران آزاد بعدها نیروی کار کارخانه های انگلستان شدند.

در مجموع، بیماری طاعون کارگران جوامع غربی را آزاد کرد اما در شرق کارگران در نظام «سرف» یا سرواژ باقی مانده و همراه زمین خرید و فروش می شدند. در واقع طاعون یک بزنگاه تاریخی برای تغییر مسیر انگلستان از کشاورزی به صنعت شد.

بر گرفته از کتاب: «چرا کشورها شکست می‌خورند؟» نوشته دارون عجم اغلو، ترجمه پویا جبل عاملی، چاپ سال۹۲ صفحات ۱۳۵-۱۳۷