تاریخچه کالباس وسوسیس درایران 

در اروپا هر فرد با سلیقه خود این ماده غذایی را درست می کرد و به عمل می‌آورد مانند نمک‌سودکردن ، دود دادن ، خشک کردن ، چاشنی زدن و غیره. در ایران گویا سابقه تهیه سوسیس و کالباس و تبدیل آن از حالت دستی به کارخانه ای به سال ۱۳۰۷ هجری شمسی و توسط یک فرد روس به نام افوناسو در بندرانزلی برم‌گردد.

در سال ۱۳۰۹ هجری شمسی، فرد دیگری به نام لیشنیسگی که از اهالی شوروری سابق بود و مهارتی در ساخت سوسیس و کالباس داشت با دستگاه کوچکش که روزی ۴۰ تا ۵۰ کیلوگرم می توانست سوسیس و کالباس تهیه کند در بندرانزلی به کار ادامه داد و چند سال بعد دستگاهش را به تهران آورد و با کمک یک نفر آلمانی و یک نفر دیگر از ارامنه به نام آرزومان آوانسیان که از اهالی سلماس بود کارشان را در خیابان منوچهری تهران در یک پاساژ کوچک به کمک چهار تن از خانواده آرزومانیان شروع کردند که فرآوری آنها، سوسیس و کالباس و ژامبون بود و از ۴۰ تا ۵۰ کیلوگرم تجاوز نمی‌کرد.

همه این محصولات به مصرف مهاجرین روس و ارامنه می رسید. این مقدار تولید زمانی معادل ۱۶ تا ۱۸ ساعت نیاز داشت. پس از اینهمه سخت‌کوشی، سرانجام لیشنیسگی به روسیه بازگشت و کارخانه را به آقای آرزومانیان واگذار کرد. آن زمان سوسیس و کالباس درجه یک و بدون تقلب کیلویی ۲۰ ریال بود و گوشت گاو به میزان ۴۰۰ تا ۵۰۰ کیلوگرم در طول هفته فرآوری می‌شد!

در سال ۱۳۳۷ هجری شمسی اولین کارخانه بزرگ سوسیس و کالباس در جنوب غربی تهران واقع در یافت آباد تأسیس شد که بنیانگذار و وارث آن آقای آرزومانیان است. البته کارخانه کوچکی هم در سال ۱۳۰۹ هجری شمسی در تهران به نام (اصل بلور) مشغول بکار بود که تولید روزانه بسیار کمی داشت و توسط فردی به نام آقای اختیاری بنا شده بود.

درسال 1309 خورشیدی یک روسی بنام لی شینسکی درانزلی با یک دستگاه کوچک شروع بتولید کالباس نمود که بعد آن دستگاه رابتهران آورده وباکمک یک المانی وجوانی ارمنی ازاهالی سلماس بنام آرزومان آوانسیان درپاساژی درخیابان منوچهری شروع بتولید کالباس وسوسیس نمودند که کارشان بالاگرفته وروزی تا پنجاه کیلو تولید کرده وباقیمت هرکیلو20 ریال عرضه میکردند

آقای آرزومانیان درسال 1337 خورشیدی دریافت آباد(جنوب غربی تهران) اقدام به تأسیس کارخانه تولیدات کالباس وسوسیس ارزومانیان طبق ذائقه ایرانی نمود که خود درمغازه خیابان پهلوی بفروش رسانده وبجاهای دیگرهم میفروخت که آنچنان درمیان مردم گسترده شد که اغلب تا نیمه روزمحصولاتش تمام میشد واومردم ایران را با سوسیس وکالباس آشناکرده وتا نام اوبود کیفیت ومرغوبیت تولیداتش هیچگونه تغیری نکرد- یادش گرامی باد