خاندان عمید حضور؛ از دستفروشی تا تاسیس کفش بلا و اینک شیرهای دره سیلیکون ولی

سعید عمید حضور

نوادگان پیرمرد کاشانی که زمانی در کنار تیمچه حاجب الدله بازار تهران، بساط فروش کفش پلاستیکی پهن می کرد، اکنون به فرشتگان سرمایه گذاری فناوری های نوین در قلب منطقه سیلیکون ولی کالیفرنیای آمریکا شهره شده و 300 استارتاپ در 20 کشور جهان را تحت پوشش دارند.

سعید و حمید عمید حضور  مالک ساختمان 165در خیابان یونیورسیتی در نزدیکی دانشگاه استنفورد بودند که آنرا به شرکت گوگل اجاره داده بودند. این اقدام، مقدمه آشنایی و علاقه آنها به فناوری های نوین شد و شرکتی با نام « پلاگ‌اند پلی « تاسیس کردند که کاراصلی اش شناسایی و حمایت از ایده های آینده دار و  استارتاپ ها است. شرکت آنها، اکنون در ساختمان عظیمی قرار دارد که قبلا متعلق به شرکت فلیپس بود. اما شاید بدنباشد بدانیم عمید حضورها از کی و از کجا شروع کردند؟

 

امیر عمید حضور

حاج حسن عمید حضور دوسال مانده به وقوع انقلاب مشروطیت، در کاشان متولد شد و بعد از فوت پدر در سن 12 برای یافتن کار به تهران آمد و به دستفروشی پرداخت. او دمپایی و گالش پلاستیکی می فروخت و در چند قدمی او جوان دیگر به نام سید جلال تهرانی، بساط جوراب فروشی پهن داشت. دست روزگار، این دو دستفروش مهاجر را به جایی رساند که مایه رشک تجار و صنعتگر ایران شدند. خاندان حسن عمید با کفش بلا و خاندان جلال تهرانی با جوراب استارلایت و چندین کارخانه نساجی دیگر به غله ثروت و شهرت رسیدند!

  حسن عمید با سخت کوشی و پس انداز، توانست مغازه کوچکی در بازار تهران بخرد و در آغاز موفقیت در سن 46 سالگی درگذشت و 5 پسر به نام های امیر، منصور، هاشم، محسن و اسماعیل برجای گذشت دو نفر اول فرصت تحصیل نیافتند و 3 نفره بعدی برای تحصیل به خارج از کشور رفتند و بعدها به کار خانوادگی برگشتند.

در سال 1330 یکی از تجار تهران به نام اسد صادق زاده حریری که نتوانسته بود تمایل پسرانش برای کار در بازار را جلب کند، به پسران عمید حضور پیشنهاد مشارکت در فعالیت های اقتصادی را داد و این نخستین شانسی بود که خانه آنها را زد.   کار آنها خرید کلی و بنکداری کفش های کارخانه چکسلوالی و اروپایی شرقی و نیز محصول کفش مهشید و کفش ملی و توزیع به سرتاسر کشور بود.  

این تجربه، زمینه ساز تاسیس دومین کارخانه تولید کفش در ایران در سال 1341 توسط برادران عمید حضور شد. راه اندازی و بازاریابی برای کارخانه تازه تاسیس «کفش بلا» آنهم با وجود رقیب قدرتمندی مثل کفش ملی ایروانی که تمام بازارها را در کنترل داشت و از نفوذ سیاسی و اقتصادی بالایی برخوردار بود، به هیچ وجه کار راحتی نبود. اما برادران عمید حضور، تمام این کاستی ها با کارشبانه روزی جبران کردند؛ بطوریکه حتی ناهار روزانه را نیز اغلب  سرپایی و نصفه و نیمه می خوردند تا وقفه ای در پیشبردکارها ایجاد نشود!

 

محصولات گروه بلا شامل انواع کفش های پلاستیکی و لاستیکی، گالش، پوتین، دمپایی، کفش ورزشی و کفش تنیس مردانه و در نهایت تولید کفش چرمی بود.  آنها ابتدا تولیدات را به بنکدارها می فروخت اما از سال 1344 شروع به راه اندازی نمایندگی و فروشگاههای مختص خود کردند؛ تعداد این فروشگاهها در طول 7 سال به 189 نمایندگی رسید که 59 فروشگاه در تهران و 130 فروشگاه دیگر در سرتاسر کشور به توزیع محصولات بلا مشغول بودند. بخشی از محصولات آنها هم در آغاز دهه 50 به اروپای شرقی، شوروی، کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و افغانستان صادر می شد.

  شرکت کفش بلا حدود 2500 نیروی شاغل مستقیم داشت و هزاران شغل غیرمستقیم ایجاد کرد. تقاضا برای محصولات بلا به حدی فزونی گرفت که کارخانه بلا در قم، تهران و گیلان سه شیفت کار می کرد و حتی کارخانه های جانبی برای تولید کارتن بسته بندی کفش تاسیس کردند. آنها برای متمرکز نمودن فعالیت ها، زمینی به وسعت صدهکتار در نزدیکی ساوه خریداری کرده بودند که مجال توسعه نیافتند.

شرکت بلا در سال 1356 به دلیل اختلافات داخلی برادران و نیز تاخیر در استفاده از فنون مدیریت نوین دچار بحران شد و در سوم اردیبهشت 1357 قادر به بازپرداخت بهنگام وامی که برای بیمه کارکنان خود گرفته بود نشد و از اینرو، مدیریت آن در کنترل بانکهای طلبکار قرار گرفت و با پیروزی انقلاب اسلامی، نام برند «بلا» به « فخرالاسلام» تغییر یافت.

با اینکه برادران عمید حضور هیچ علاقه و فعالیت سیاسی و صنفی نداشتند، عضو اتاق بازرگانی هم نبودند و حتی با تجار مذهبی ( مثل طرخانی، عسکراولادی و رفیق دوست مراودات و وصلت هایی داشتند، اما شرکت بلا با تمام کارخانه ها و نمایندگی ها و فروشکاهها، در تیرماه 1358 در فهرست مصادره قرار گرفت و  در سال 1359 از ورود آنها به کارخانه هایی که با خون دل بنا کرده بودند، جلوگیری شد و به این ترتیب، غول بلا مثل دیگر کارخانه های دولتی شده با زیان و بدهی های گسترده مواجه و اغلب تعطیل شدند.

امیر عمید حضور در همان سال 58 همراه خانواده اش به آمریکا رفت و همراه پسرانش در صنایع آب و ملکداری و تجارت فرش پرداختند و در مهرماه 1379 در سن 72 سالگی درگذشت.

منصور عمید حضور، ممنوع المعامله شد و در سن 46 سالگی در سال 1361 بر اثر سکته در تهران درگذشت.

محسن عمید حضور که در ایران بود در بهمن 84 درگذشت.

هاشم عمید حضور به فرانسه رفت و اکنون با دخترانش در کار تجارت کفش اشت

اسماعیل عمید حضور به آمریکا رفت و در زمینه تجارت الکترونیک فعال شد

 

به این ترتیب، ریشه عمیدحضورها در صنعت و تجارت کشور خشکید وفرصت هایی از اقتصاد ایران گرفته شد