این توپ‌ها خیلی توپ‌های غریبی است، عزیز‌السلطان از ته توپ می رفت از سرش بیرون می آمد!

یکی از اقدامات اروپایی‌ها در تشویق ناصرالدین شاع قاجار برای سفر به ممالک فرنگ، نشان دادن قدرت و عظمت نظامی خود به او و وادار کردنش به همکاری بیشتر بود. به همین دلیل در سفر سوم شاه به فرنگ، او را به تماشای کارخانجات اسلحه‌سازی آمستردام می‌برند.

نکته جالب برای  شاه  قاجار در این سفر، فعالیت کارخانه‌های خصوصی اسلحه‌سازی است که برای همه کشورها حتی کشورهای دشمن توپ می‌سازد و صادر می‌کند.

با اینکه صنایع نظامی دست کم از دوره عباس میرزا همیشه مورد علاقه قاجارها بود اما تشبیه اندازه توپ به قد مهدی‌خان پیش خدمت و قطر لوله آن به بلندای عزیزالسلطان نشان می‌دهد که شاه قاجار تا چه میزان از اندازه‌ها و مقیاس‌ها و مفاهیم صنایع نظامی وقت بی‌خبر بوده است:

ناصرالدین شاه در خاطرات خود می‌نویسد:

«خلاصه در سه چهار کارخانه پیاده شدیم و گردش کردیم، به واسطه یکشنبه عملجات کم کار می‌کردند، چند توپ ناتمام بود، عملجات آن‌ها را درست می‌کردند، خان می‌کشیدند، چیز تماشائی توپ‌های دریائی و قلعه‌جات بود که برای دولت‌های مختلف ساخته بودند.

این کارخانه آزاد است برای هر دولتی توپ می‌سازد و می‌فروشد، برای عثمانی، برای ایطالیا، برای دانمارک که دشمن آلمان است توپ ساخته است و می‌فروشد.

این توپ‌ها خیلی توپ‌های غریبی است، یکی از آن‌ها را قدم کردیم طولش بیست و یک قدم بود، بچه چهارده پانزده ساله از ته توپ تا وسطش می‌رفت، عزیز‌السلطان می‌توانست از ته توپ برود و از سرش بیرون بیاد

گلوله‌های توپ خیلی بزرگ و قدش به قد یک آدم بلند بود، به قد مهدی‌خان پیشخدمت بود. این توپ‌ها مخصوص کشتی قلعه‌جات است».

(از مقاله بازدید ناصرالدین از اماکن صنعتی اروپا مندرج در ماهنامه کارخانه دار)