پیوندهای مرتبط
شرکت ها و تشکل های منتخب
علی اصغرحاجی بابا بنیان گذار صنعت ریختهگری و فروآلیاژی ایران درگذشت
حاجی بابا در سال ۱۳۴۲ کارخانه ریختهگری «پارس متال» و سپس در سال ۱۳۵۰کارخانه «شوفاژکار» را تاسیس کرد اما خش زیادی از فعالیتهای کارآفرینی حاجی بابا در سالهای بعد از انقلاب رقم خورد که به عنوان مثال میتوان به تاسیس کارخانههای رزیتان (۱۳۶۰)، فروسیلیس ایران (۱۳۶۱) و احیای فروآلیاژ ازنا (۱۳۸۱) و توسعه شوفاژکار (۱۳۸۹) و نیز تاسیس انجمن مدیران صنایع ایران اشاره کرد.
💠 حاجی بابا از سن ۱۳ سالگی و پس از دریافت گواهی ششم ابتدایی، با شاگردی نزد پدر و سپس به اتفاق برادران، وارد شغل لحافدوزی شد و آن را تا حد نیمه کارخانهای توسعه داد. خانواده حاجی بابا، بعد از آن به تجارت پنبه و عرضه مستقیم و گسترده محصولات خود در تهران و پخش آن در شهرستانها مباردت کردند.
💠 حاجی بابا که به مانند اغلب بازاریان ایران نظیر رفوگران و خلیلی عراقی در دهه ۳۰، از در ِحمایت از نهضت ملی مصدق درآمده بود، بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ تهدید شد که مغازه پنبه فروشیاش را به آتش خواهندکشید. بنابراین، او از پنبه فروشی به آهن فروشی روی آورد، تا بعد از آن، تمام سرمایه اش به آتش کبریتی بند نباشد، هر چند تحولات سیاسی بعدی در ایران ثابت کرد که کارخانه های مستحکم فولاد هم می تواند در آتش خشم و تندرویهای ایدئولوژیک بسوزد و خاکستر شود!
💠 در دهه ۱۳۴۰ با ترور حسنعلی منصور، به دست محمد بخارایی که از قضا مدتی شاگرد علی اصغر حاجی بابا بود، زندگی و شغل این کارآفرین ایرانی زیر فشار سیاسی حکومت قرار گرفت. مدتی دستگیر و با انتشار عکسش در روزنامهها، تهدید به اعدام شد.
💠 حاجی بابا در سال ۱۳۴۲ کارخانه ریختهگری «پارس متال» و سپس در سال ۱۳۵۰کارخانه «شوفاژکار» را تاسیس کرد. با وقوع انقلاب اسلامی و ماجرای مصادرهها و بحرانهای کارگری، فعالیتهای صنعتی او با چالش مواجه شد و حتی فردی مثل علی اصغر حاجی بابا که در سالهای قبل از انقلاب با امثال چمران و مطهری و طالقانی محشور بود، نیز از آتش چپرویهای جریان ضد سرمایه داری سال نخست انقلاب در امان نماند.
💠 او در باره نحوه تحقیر صاحبان صنایع در آن روزهای بحرانی و نا آرام میگوید: در سال ۵۷ کارگران من، با تحریک برخی گروهها، درصدد اعتراض و ملیکردن کارخانهها برآمدند. یک روز رفتم و دیدم ۵۰۰ کارگر با کنترل کارخانه «مرگ بر سرمایهدار» و «مرگ بر حاجی بابا» میگویند. با من درگیرشدند، سرم را شکستند و قصد داشتند من را داخل کوره ذوب بیندازند!
💠 بخش زیادی از فعالیتهای کارآفرینی حاجی بابا در سالهای بعد از انقلاب رقم خورد که به عنوان مثال میتوان به تاسیس کارخانههای رزیتان (۱۳۶۰)، فروسیلیس ایران (۱۳۶۱) و احیای فروآلیاژ ازنا (۱۳۸۱) و توسعه شوفاژکار (۱۳۸۹) و نیز تاسیس انجمن مدیران صنایع ایران اشاره کرد.
💠 حاجی بابا، البته از درون بازار به بورژوازی صنعتی ایران پیوسته بود و در حقیقت شرح زندگی او نمیتواند توصیف کاملی از روحیات و سرنوشت بورژوازی صنعتی ایران باشد اما میتواند بیانگر این واقعیت باشد که در ایران همیشه سیاست و اقتصاد سیاسی بر موقعیت سرمایهگذران و صاحبان صنایع ایران تاثیر تعیین کننده داشته است و بعد از این نیز، قرار دادن اقتصاد در یک موقعیت هیجانی و پرالتهاب، می تواند سرنوشت صنعت، کارگر و کارفرما را به یکسان در معرض بحران و نابودی قرار دهد.
💠 حاجی بابا در ماجرای مصادره ها، البته به حکومت و کارگران نقدی نمیکند اما از بخش خصوصی ایران گلایه دارد که در آن شرایط بحرانی خیلی زود تسلیم شده و عقب نشستند. به عقیده او اگر در آن روزها مقاومت و تحمل تعدادی از کارخانهداران نبود، چه بسا امروز اثری از بخش خصوصی باقی نمیماند.
💠 زندگی این کارآفرین پرتلاش و با اخلاق موضوع یکی از فیلم های مستند مجموعه کارستان با عنوان «از پنبه تا آتش» قرار گرفته است که یکی از با ارزش ترین مستندهای صنعتی ایران است. تکههایی از فیلم بر روی سبک زیست شخصی حاجیبابا به ویژه نماز صبح او متمرکز است اما پخش ترانه قمرالملوک وزیری در ابتدای فیلم، به درستی نشان میدهد که حاج بابا مثل همه خانوادههای ریشهدار ایرانی ترکیبی موزون از مذهب و سنت و هنر را در قاب زندگی خود جای داده بود.
🔰 مجله «#کارخانه_دار» برای معرفی بیشتر خدمات او به صنعت کشور به باز نشر نقد و بررسی مستند «پنبه تا آتش» می پردازد. این گزارش در شماره دوم مجله در دیماه ۹۷ چاپ شده است.🔻