مسافرکشی مدیرعامل بزرگترین تاکسیرانی اینترنتی جهان

در باره زندگی و کارآفرینی دارا خسروشاهی

دارا خسروشاهی یک مهاجری ایرانی است که نامش با مدیریت شرکت اوبر بر سر زبان‌ها افتاد. او متولد ۷ خرداد ۱۳۴۸ در تهران است و رهبری بزرگترین سرویس همسفری جهان یعنی اوبر را بر عهده دارد؛ شرکتی که در بیش از ۸۰ کشور و بیش از ۱۰ هزار شهر فعال است و حدود ۵ میلیارد سفر در کل جهان به ثبت رسانده است.

دارا که زاده خانواده کارآفرین خسروشاهی، موسس شرکت سرمایه‌گذاری البرز و گروه صنعتی مینو است پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ ابتدا به جنوب فرانسه و سپس به آمریکا مهاجرت کردند. با وجود مشکلات و از دست رفتن ثروت خانوادگی، دارا خسروشاهی توانست در آمریکا پله‌های موفقیت را به ترتیب پشت سر گذاشته و به یکی از مدیران سرشناس تکنولوژی آمریکا تبدیل شود.

هادی پرتوی، پسر عمه دارا خسروشاهی و از بنیان‌گذاران استارتاپ TellMe Networks، در مصاحبه با نیویورک تایمز گفت: «ما به عنوان کارآفرین، اراده از نو ساختن را داشتیم.»

از ایران تا فرانسه

زندگی دارا در ایران همانند شاهزاده‌ها بود. او به عنوان فرزند خانواده ثروتمند خسروشاهی، کودکی خود را به لطف کسب‌وکار موفق خانوادگی در امارتی مجلل و ناز و نعمت سپری کرد. دارا همچنان خانه بزرگ پدری و مهمانی‌های مجلل دوران کودکی را به یاد دارد و در مصاحبه با وایرد به آن دوران اشاره کرده است.

با این حال دوران خوش زندگی در ایران زمانی که او تنها ۹ سال داشت به پایان رسید. دارا و خانواده‌اش در سال ۱۳۵۷  و با شدت گرفتن اعتراضات علیه شاه به دلیل ثروتشان هدف اعتراضات قرار گرفتند. از این رو آنها برای مدتی به جنوب فرانسه رفتند. خانواده خسروشاهی امیدوار بود در صورت شکست اعتراضات بار دیگر به ایران برود، اما انقلاب ۵۷ مسیر زندگی این خانواده و دارا خسروشاهی را تغییر داد.

مهاجرت به آمریکا

انقلاب باعث شد تا دارا و خانواده‌اش فکر بازگشت به ایران را کنار گذاشته و از فرانسه به آمریکا مهاجرت کنند. چندی بعد شرکت سرمایه‌گذاری البرز از سوی دولت ایران ملی‌سازی شد و اموال خسروشاهی هم به مصادره دولت درآمد. خانواده خسروشاهی با ورود به آمریکا در تاریتاون (Tarrytown) نیویورک ساکن شدند و دارا در همین شهر به تحصیل مشغول شد.

با این حال زمانی که دارا تنها ۱۳ سال داشت، پدرش، اصغر خسروشاهی، برای مراقبت از پدربزرگ او به ایران رفت. اصغر خسروشاهی پس از ورود به ایران به مدت ۶ سال ممنوع الخروج شد و به این ترتیب دارا دوران نوجوانی خود را بدون حضور پدر سپری کرد و مشغول تحصیل شد.

مخالف ترامپ و حامی دموکرات‌ها

دارا که از خانواده مهاجر ایرانی است و در سال ۱۹۹۶ توانست شهروندی آمریکا را بدست آورد، یکی از منتقدان سیاست‌های دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق آمریکا، است.

او همچنین از صندوق هیلاری ویکتوری(Hillary Victory)، حامی هیلاری کلینتون، نامزد دموکرات انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ نیز حمایت مالی کرده است.

تحصیلات دارا خسروشاهی

دارا خسروشاهی در سال ۱۹۸۷ از پیش‌دانشگاهی خصوصی هکلی در نیویورک فارغ‌التحصیل شد و سپس در رشته مهندسی برق بیوالکتریک در دانشگاه براون مشغول تحصیل شد. او تحصیلات دانشگاهی خود را سال ۱۹۹۱ به پایان برد و سپس وارد بازار کار شد.

او معتقد است رشته‌های مهندسی بهترین گزینه برای افزایش مهارت‌های حل مشکل محسوب می‌شوند. دارا خسروشاهی در مصاحبه‌ای با CNBC به جوانان توصیه کرد رشته‌های CIS (سیستم‌های اطلاعات کامپیوتر) و مهندسی را دنبال کنند. او گفت: «با اینکه من هم از مهندسی به امور مالی رفتم، اما مهندسی به من نحوه تجزیه و بازسازی مساله‌ها را نشان داد.»

تجربیات

زندگی پر فراز و نشیب این مدیر ایرانی-آمریکایی مملو از موفقیت‌های ریز و درشت است. دارا خسروشاهی که از خانواده‌ای ثروتمند، حالا به مهاجری معمولی در آمریکا تبدیل شده بود توانست پله‌های ترقی را یک به یک طی کند. او می‌گوید: «وقتی همه چیز را از دست بدهید، درک می‌کنید که از دست دادن هم جزئی از زندگی است و خانواده من واقعا همه چیزش را از دست داد.»

بر اساس پروفایلی که وب‌سایت اطلاعاتی کرانچ‌بیس از خسروشاهی تهیه کرده است، او در حال حاضر به عنوان مدیرعامل اوبر فعال است و علاوه بر این عضو هیات مدیره اوبر و پنج شرکت دیگر (Aurora, Grab, NYTimes, eLong.com, Expedia) نیز محسوب می‌شود.

خسروشاهی در سال‌ ۱۹۹۱ به عنوان تحلیلگر به بانک سرمایه‌گذاری Allen & Company پیوست. او در سال ۱۹۹۸، به پیشنهاد بری دیلر، از مشتریان او در الن و کامپانی، این بانک‌ سرمایه‌گذاری را به مقصد USA Networks، متعلق به دیلر، ترک کرد.

دارا در این شرکت کار خود را ابتدا به عنوان معاون ارشد برنامه‌ریزی استراتژیک آغاز کرد و بعدها به رئیس همین بخش تبدیل شد. او از این شرکت به IAC، یکی دیگر از شرکت‌های دیلر، منتقل شد و تا پیوستن به اکسپدیا به عنوان مدیر ارشد مالی در این شرکت فعالیت کرد.

در سال ۲۰۰۱، IAC شرکت اسکپدیا را خریداری کرد و دارا خسروشاهی در سال ۲۰۰۵ به عنوان مدیرعامل اکسپدیا منصوب شد. موفق‌ترین تجربه‌ دارا خسروشاهی پیش از پیوستن به اوبر مربوط به شرکت اکسپدیا است. او پس از انتصاب به سمت ریاست این شرکت در سال ۲۰۰۵، اکسپدیا را به پردرآمدترین آژانس مسافرتی آمریکا تبدیل کرد و فعالیت‌های آن را به ۶۰ کشور دنیا توسعه داد.

درنتیجه همین موفقیت‌ها، دارا در سال ۲۰۱۳ جایزه «کارآفرین سال شمال غرب آقیانوسیه» را از غول مشاوره «ارنست و یانگ» (Ernst & Young) دریافت کرد در سال ۲۰۱۶ به یکی از پردرآمدترین مدیران‌عامل ایالات متحده تبدیل شد.

در سال ۲۰۱۷ دارا خسروشاهی، پس از ترویس کالانیک،‌ به عنوان مدیرعامل جدید اوبر انتخاب شد و در سال ۲۰۱۹ سهام این شرکت را عرضه عمومی کرد.

خانواده

دارا خسروشاهی فرزند اصغر و لیلی خسروشاهی است و دو برادرش کاوه و مهراد نام دارند. کاوه خسروشاهی، برادر بزرگتر او، مدیر Allen & Company است و برادر کوچک‌ترش، مهراد خسروشاهی، نماینده شرکت مشاوره مالیاتی Confida است.

بیشتر افراد خانواده درجه دو خسروشاهی نیز جایگاه برجسته‌ای در فضای کسب‌وکار آمریکا دارند. عمویش، حسن خسروشاهی، بنیان‌گذار فروشگاه‌های Future Shop در کاناداست و امیر خسروشاهی، پسر عموی او نیز شرکت هوش مصنوعی Nervana را بنیان‌گذاری کرده است.

علی و هادی پرتوی، پسر عمه‌های دارا خسروشاهی نیز از افراد شناخته‌ شده سیلیکون‌ولی و بنیانگذاران پلتفرم موسیقی iLike هستند. علی پرتوی همچنین از جمله موسسان شرکت تبلیغاتی LinkExchange است که در سال ۱۹۹۸ از سوی مایکروسافت به قیمت ۲۶۵ میلیون دلار خریداری شد. هادی پرتوی نیز به راه‌اندازی استارتاپ‌ تشخیص صدای TellMe Networks کمک کرده است.

دارا همچنین دو مرتبه ازدواج کرده است و از ازدواج اول با کاتلین گرنت (Kathleen Grant) دو فرزند، دختری به نام کلوئی (Chloe) و پسری به نام الکس (Alex) به دنیا آمد. او از ازدواج دومش با سیدنی شاپیرو (sydney shapiro) نیز صاحب دو پسر دوقلو به نام‌های هایز (Hayes)و هیوگو (Hugo) شد.

درآمد

رزومه پربار دارا خسروشاهی، درآمد بالایی برای او به همراه داشته است به طوری که حتی در سال ۲۰۱۵ با درآمدی ۹۵ میلیون دلاری در شرکت اکسپدیا توانست در زمره پردرآمدترین مدیران آمریکا قرار گیرد. با این حال بخش عمده ماحصل یک‌ساله او در سال ۲۰۱۵، مربوط به سهامی است که اکسپدیا در سال ۲۰۱۵ در اختیار این مدیر ایرانی-آمریکایی گذاشت.

خسروشاهی در سال ۲۰۲۱ مجموعاً ۱۹.۹ میلیون دلار از اوبر درآمد داشت و در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۱۹ نیز به ترتیب ۱۲.۲ و ۴۲.۴ میلیون دلار از این ابرشرکت‌ آمریکایی دریافت کرده است.

مدیران ارشد و رده‌بالای شرکت‌ها، بیشتر درآمد خود را به صورت سهام از شرکت دریافت می‌کنند و برای مثال درآمد چند ۱۰ میلیون دلاری خسروشاهی تماماً حقوق نقدی او نیست و بخشی به عنوان پاداش و بخشی هم به صورت سهام به او پرداخت می‌شود.

با این حال مدیرعامل اوبر از افزایش شکاف درآمدی، به خصوص درآمد بالای مدیران تکنولوژی، انتقاد می‌کند. خسروشاهی در مراسم سالانه Concordia در سال ۲۰۱۹ گفت: «به نظر من شکاف بیش‌ از حد بزرگ شده است اما این وظیفه دولت و جامعه است که شرایط را تغییر دهند.»

ثروت دارا خسروشاهی

مجله فوربس با توجه به سالیان دراز فعالیت‌ خسروشاهی در شرکت‌های مختلف به ویژه اکسپدیا، ثروتی ۲۳۵ میلیون دلاری در سال ۲۰۲۱ برای او برآورد کرد. بیشتر ثروت او برگرفته از صدها هزار سهامی است که در دوران فعالیتش در اکسپدیا (از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۷) به دست آورد.

پس از پرداخت مالیات، مجموعاً حدود ۱۴۰ میلیون دلار از فروش سهامی اکسپدیا نصیب خسروشاهی شد.

دومین بخش مهم ثروت او نیز مربوط به ۷۵۰ هزار سهامی است که از زمان فعالیتش به عنوان مدیرعامل اوبر دریافت کرده است. بر اساس برآورد فوربس، در سال ۲۰۲۱، این سهام حدود ۳۸ میلیون دلار ارزش‌گذاری شده که البته در حال حاضر با کاهش ارزش سهام اوبر، ارزش این سهام به حدود ۱۸ میلیون دلار کاهش یافته است.

علاوه بر سهام اوبر و اکسپدیا، خسروشاهی به عنوان یک سرمایه‌گذار و تامین‌کننده مالی نیز روی پروژه‌ها و استارت‌آپ‌های مختلف سرمایه‌گذاری کرده است. او مجموعاً روی ۱۴ شرکت به صورت مستقیم و بدون واسطه سرمایه‌گذرای کرده که از جمله آنها می‌توان به سرمایه‌گذاری روی شرکت امور مالی Zamp، پلتفرم فریلنسری GitStart و پلتفرم کاریابی Deed اشاره کرد.