ناترازی توسعه خطوط ریلی، پاشنه آشیل اهداف افق 1404صنعت فولاد ؟!

فرهادخادمی کارشناس صنعت فولاد:

برای افق 1404ورسیدن به اهدافش عوامل وپارامترهای متعددی تعریف شده است که درجمعبندی آن بشود به موفقیت تولید55 میلیون تن فولاد برسیم. یکی ازاین پارامترها توسعه خطوط ریلی برای رساندن مواداولیه درزنجیره فولاد به واحدهای تولیدی هست که عمدتا باید ازشرق وشمالشرق کشور مواد اولیه به جنوب ،مرکز وحتی غرب ایران برسد وخوراک واحدهای تولید فولاد تامین شود.دراین فرصت برآنیم که ببینیم این پارامترمهم که توسعه خطوط ریلی است همپای دیگر پارامترها رشد وتوسعه یافته است یا خیر؟
دربرنامه ششم توسعه کشور قرارشده بود که طول شبکه ریلی از12هزارکیلیومتر به 25هزارکیلومتر ریل درسال پایان برنامه برسد، آیا این مهم محقق شده است آیا شرکت راه آهن وشرکت توسعه زیرساخت، توانسته اند این تکلیف قانونی را به سرانجام برسانند؟
براساس مفاد برنامه ششم دولت ها مکلف بوده اند که میزان حمل بارازطریق خطوط ریلی ازکل بارحمل شده درکشورراتاسال 1400به 30 درصد افزایش دهند.امامتاسفانه باتوجه به آمارهای رسمی نه تنها این شرط وتکلیف مهم محقق نشده بلکه فاصله قابل توجهی میان وضع موجود و هدفگذاری قانونی وجود دارد!؟
طبق برنامه می بایست بطورمتوسط هرسال حدود5/3درصداین سهم افزایش می یافت ودرسال 1400به سی درصد می رسید درحالی که متاسفانه این مهم با کاهش 4/.درصدی (نسبت به سال 1395)به 3/11درصد رسیده است!!
درحقیقت به وضع موجود15037 کیلومتری که باید به 25هزارکیلومتردرسال 1400 می رسید،فقط وفقط 120کیلومترراه آهن توسط شرکت توسعه زیرساخت احداث گردیده درحالیکه طبق برنامه سهم خطوط ریلی برای صنعت فولاد ،3277کیلیومترپیش بینی وهدفگذاری شده بود،حال باتوجه به این آمارآیا واقعا به اهداف افق 1404 خواهیم رسید؟
بدتر از آمار فوق این است که درسال 1400 مجموع حمل مواداولیه مورد نیازصنعت فولاد توسط راه آهن 25هزارو787تن بوده است که این رقم درسال 1401به عدد 24هزارو315تن کاهش یافته است!!
این اتفاق ناراحت کننده درحالی رخ داده است که برای افق 1404پیش بینی شده است ظرفیت تناژجابجایی موادمعدنی به 70میلیون تن برسد و تناژجابجایی محصولات میانی وفولادی به 15تا25میلیون تن ودرمجموع تناژحمل مواداولیه ومحصول نهایی بین 85تا95میلیون تن برسد.
لذا ارقام اعلامی وپیش بینی شده براساس ظرفیت های اسمی واحدهای فولادی برآورده شده که درشرایط فعلی وبانرخ بهره وری درحدود 65 تا70درصدی،مشکلات ناشی ازقطعی برق،گازودرنتیجه کاهش تولید و نیزمشکلات زیرساختی راه آهن، مانند دوخطه نبودن برخی خطوط اصلی ،کمبود واگن ولکوموتیو وروند جابجایی ها درسال های گذشته تحقق اهداف افق 1404 دور ازدسترس می باشد وپیش بینی می شود که فقط حدود 50درصد ازارقام واهداف افق 1404درخصوص جابجایی مواد اولیه معدنی ومحصولات زنجیره فولاد محقق شود.
لذا می بینیم با تکه برمفاد مطالعات طرح جامع فولاد کشور،متاسفانه به دلایل متعدد ناشی ازسوءتدبیر مدیریتی درسطح کلان وتصمیم گیران،تحریم ها،ناکارآمدی سطوح میانی مدیریت های مربوطه ،عدم سرمایه گذاری لازم وناتوانی درجلب سرمایه گذاران خارجی و…باعث شده است تا تحقق اهداف افق 1404 درمحاق فرو رود واین سوال دراذهان دست اندرکاران صنعت فولاد جاخوش کند،که بالاخره چه خواهدشد؟!