نقش اردوهای جهادی در حوزه کارآفرینی و صنایع روستایی

مفهوم سازندگی شاید همواره تداعی کننده مفاهیم مثبت و نشان از توسعه یک جامعه و یک کشور باشد اما شیوه دستیابی به این مفهوم نیز اهمیت دارد. در جامعه در حال توسعه ایجاب می­کند که توسعه به شیوه ای صورت گیرد که کمترین اسیب به قشر پایین جامعه زده شود و به این معنی که همان اندازه طبقه سرمایه دار از این توسعه برخوردار می­شود، طبقه کارگر نیز استفاده نماید.

 وقتی صحبت از سازندگی و عبارت جهاد سازندگی می­شود همه ما بلااستثنا فرمان تشکیل نهاد جهاد سازندگی را که از سوی امام خمینی(ره) صادر شد، در ذهن خود تداعی می­کنیم. مطمئنا فضای ان دوره تا به امروز تفاوت فاحشی داشته است.

آن دوره را تصور بکنید ، انقلاب تازه به پیروزی رسیده است و سپس ۸ سال دفاع مقدس، کشورمان را پاگیر کرده است و بعد از اینها باید تمام قوا صرف بازسازی بعد از جنگ شود. ماحصل این موارد چیزی نیست جز اینکه جهاد سازندگی تمام تمرکز خود را بر روی این موراد بگذارد چون ضرورت زمان این را می­طلبید و فعالیتی جز این موارد جایز نبود.

 اما حالا در اواخر دهه ۹۰ شمسی قرار گرفتیم.  بحث جنگ با عراق متجاوز یا جنگ با خرابی های بعد از آن مطرح نیست. امروزه دیگر از ان جنگ نظامی خبر نیست، اکثر و شاید هم، همه بازسازی های عمرانی صورت گرفته است. راه های ارتباطی به اکثر روستاها کیفیت لازم را دارندآب و برق و گاز به اکثر مناطق روستایی رسیده است و در چشم به هم زدنی تمام کشور از آن برخوردار خواهند شد. اما سوال اینجاست که ایا سازندگی باید همان مفهوم قدیم را با همان هدف و وظایف دنبال نماید؟

مسئولیت جهادی در جنگ اقتصادی

باید گفت که درست است که دیگر جنگ نظامی نیست اما جنگی جدید تحت عنوان جنگ اقتصادی اغاز شده است و ما همچنان به همان سنگرسازان بی سنگر زمان دفاع مقدس احتیاج داریم ولی در عرصه دیگر .در عرصه تولید و کارافرینی.

 در این جنگ کسانی که در خط مقدم جبهه ها حضور دارند که بتوانند تولید کنند، اشتغال ایجاد کنند.پشت جبهه ها هم باید کسانی باشند که ازاین افراد حمایت کنند. با افتخار می­توان لقب سنگرسازان بی سنگر را که امام خمینی(ره) به نیروهای جهاد سازندگی در جبهه ها داده بودند را به تولیدکنندگان امروزی کشور نسبت داد.کسانی که با مشکلات عدیده ای از جمله تحریم دست از تولید برنداشته اند و پابه پای مردم در حال جنگیدن با بیکاری هستند.

اما حالا این سنگرسازان بی سنگر نباید تنها بمانند .باید حمایت شوند، دلسوز داشته باشند، سنگ صبور داشته باشند. این افراد انسان هستند ، خسته می­شوند، طاقتشان تمام می­شود، ممکن است ورشکسته شوند ، اما نباید تنها شوند .کوهی از تجربه هستند که حتی می­توان از ورشکسته آنها کلی تجربه و راهنمایی گرفت .

نباید گوشه ای تنها رها شوند تا عمرشان تمام شود. مگر زمان دفاع مقدس کسی که زخمی میشد همینطور به حال خودش رها میشد که حالا در جنگ اقتصادیمان سنگرسازان مان را تنها بگذاریم؟ با هر سختی که بود مجروح را به عقب برمی­گرداندند .حالا هم باید همینطور باشد، باید حمایت کرد و تنها نگذاشت.

جهاد سازندگی به عنوان وزارتخانه در سال ۷۹ جای خود را به وزاتخانه جهاد کشاورزی داد و امروزه دیگر نهاد دولتی که متولی امر سازندگی باشد، نیست. تنها سازمان بسیج سازندگی باقی مانده است و بارزترین جلوه آن یعنی اردوهای جهادی که توسط جوانان دغدغه مند برگزار می­شود.

به دولت کاری ندارم که اگر بخواهم وظایفش را در حمایت از تولیدکنندگان تعریف و تبیین نمایم مثنوی هفتاد من می­شود اما روی کلام حالا با همین جوانان جهادی است که باید سنگ صبور، دلسوز و حامی تولیدکنندگان کشورمان باشند. باید همان نقشی را پیاده نمایند که نیروهای امدادی در جنگ پیاده می کردند. اینکه بگوییم تولیدکننده یعنی اینکه چند تا کارگاه و کارخانه داشته باشد و صرفا باید از اینها حمایت شود حرفی کاملا اشتباه است. حتی همان دامدار روستایی که ۱۰ تا گوسفند دارد هم تولید کننده محسوب می­شود و باید حمایت شود. ظرفیت های تولیدی موجود در روستاهای ما انقدر وسیع و متنوع است که می­توان از ان ها اقتصاد کشور را چرخاند.

 گروه های جهادی به عنوان تنها نهاد مردمی باقی مانده از نهاد جهاد سازندگی متولی امر خدمات رسانی به روستاها شده است. اما هنوز باید به فکر ساختن خانه یا حمام باشد؟ خیر باید شغل ایجاد کرد ، کارافرینی کرد. باید فضای رخوت و عدم اعتماد به نفس را در روستاییان شکست. حتی اگر ثمره فعالیت های جهادی کارآفرینی در روستاها شکستن فضا باشد بازهم امیدوار کننده است.روستاییان باید به این باور برسند که می­توانند خودشان همان سنگرسازان بی سنگر شوند و در این جنگ اقتصادی پابه پای دیگر تولیدکنندگان بجنگند.

وظایف امروزی اردوهای جهادی

شاید بتوان اهم وظایف اردوهای جهادی را در روستاها در حوزه کارافرینی به شکل ذیل بیان کرد:

۱-ایجاد خودباوری و شکستن فضا در میان روستاییان؛ به این معنی که روستاییان به این باور برسند که می توانند از همان صنعت سنتی خود در جهت تولید انبوه کالاهای صادراتی اقدام کرد که نمونه این عمل صنعت گلابگیری و عرقیات، خشکبار و صنایع دستی است.

۲-کمک به بازاریابی محصولات که نیازمند آموزش روستاییان در جهت بازاریابی از سوی جهادگران  خبره و هم چنین کمک در جهت فروش محصولات تولیدی روستاییان در شهرهای بزرگ است.

۳-یافتن و جذب نیروهای جهادی زبده در حرکت های جهادی در حوزه کارآفرینی و تولید.

۴-تمرکز بر اصل مزیت نسبی و اینکه دقت شود تا طبق توانمندی هر منطقه و روستا فعالیت صورت گیرد. به این معنی که آیا منطقه مورد نظر در زمینه صنعت گردشگری مستعد است یا صنایع دستی مانند قالی بافی؟ در صنعت محصولات خشکبار یا محصولات لبنی؟

۵-تمرکز ویژه بر روی ظرفیت بانوان روستایی که اگر چنین تمرکز ویژه ای به این ظرفیت اختصاص داده شود چه بسا بانوان بتوانند بیشتر از اقایان چرخه تولید را در روستا به دست بگیرند.

۶-تمرکز بر روی محصولات صادراتی که منجر به ورود ارز به داخل شود که چنانچه بازارداخلی برای محصول اشباع گردید، نیاز جهانی به محصول مورد نظر مانع افت قیمت آن شود.

در نهایت باید گفت ثروت خداوند بر روی زمین فراوان است، کافی است آدم هایی باشند که همت بلند و نظرعالی و رو به جلو داشته باشند و به این اعتقاد برسند که می­توانند کاری را هرچند با موانع فراوان شروع نمایند. روستاییان ما باید بدانند حامی و پشتیبان دارند.

 همه ما باید سنگرسازان بی سنگر برای جهش تولید در روستاها باشیم. باید مانند کارافرینانی باشیم که تا اخرین قطره خون پا به پای هم در جهت فعال نگه داشتن  و جهش دادن به چرخ تولید فعالیت می­کنند و ابایی از موانع تولیدی ندارند. باید دست چنین کارافرینانی را بوسید. اینها سنگرسازان امروزی کشور هستند که گاهی اوقات بدجور بی سنگر می­شوند. کارشان، فعالیتشان به مثابه عبادت است. می توان از انها التماس دعا گرفت.

نویسنده: سید داود حسینی، سرپرست گروه جهادی شهدای غواص