چشم‌انداز جهانی فولاد در آستانه ۲۰۲۶؛ پایان خوب ۲۰۲۵ با ریسک‌های پررنگ برای سال آینده

از یک‌سو، بسیاری از شاخص‌های اقتصادی بهتر از پیش‌بینی‌های ابتدای سال عمل کرده‌اند و چشم‌انداز ۲۰۲۶ از نظر رشد اقتصادی و تعدیل تورم، نسبتاً باثبات توصیف می‌شود؛ از سوی دیگر، ریسک‌های ژئوپلیتیک، تحولات تجاری و سیاست‌های حمایتی در حوزه فولاد، فضای عدم‌قطعیت قابل‌توجهی برای سال پیش‌رو رقم زده‌اند.

اقتصاد جهانی؛ رشد فراتر از انتظار، اما با سایه ریسک‌های ۲۰۲۶

براساس این گزارش، اقتصاد جهانی در سال ۲۰۲۵ عملکردی بهتر از پیش‌بینی‌های آوریل ۲۰۲۵ داشته است. در این میان:

• آسیای جنوب‌شرقی در مسیر ثبت رشد صادرات بالاتر در مقایسه با ۲۰۲۴ قرار گرفته است.
• حتی چین و ایالات متحده نیز در حال دستیابی به نرخ رشدی بالاتر از تخمین‌های قبلی هستند.
• برای سال ۲۰۲۶، سناریوی پایه نشان می‌دهد:

o تورم برای اغلب کشورها «چالش اصلی» نخواهد بود؛
o نرخ‌های بهره در سطح جهانی در مسیر کاهش تدریجی است؛
o توازن عرضه و تقاضای کالاها، از جمله فولاد، در سطحی «قابل قبول و نسبتاً متوازن» ارزیابی می‌شود.

با این حال، این گزارش هشدار می‌دهد که در سال ۲۰۲۶، خطر بروز درگیری‌ها و تنش‌های جدید در مناطق مختلف از جمله آسیا، اروپا، آمریکای لاتین و خاورمیانه محتمل است؛ ریسکی که می‌تواند به سرعت بر تجارت، زنجیره تأمین و هزینه‌های تولید و حمل‌ونقل اثر بگذارد.

هوش مصنوعی؛ پس از موج سرمایه‌گذاری، مرحله غربال شروع می‌شود

در بخش دیگری از این گزارش، به موج سرمایه‌گذاری عظیم در زیرساخت‌های هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۵ اشاره شده است. پلتس تأکید می‌کند که:

• در سال ۲۰۲۶، بخشی از مدل‌ها و پروژه‌های AI که کارایی پایین‌تر از انتظار دارند، کنار گذاشته می‌شوند؛
• سرمایه‌ها به سمت مدل‌های بهره‌ورتر و کاربردی‌تر هدایت خواهد شد؛
• این روند می‌تواند به شکل غیرمستقیم بر الگوهای مصرف انرژی، مواد اولیه و حتی ساختار تولید فولاد (به‌ویژه در حوزه دیتاسنترها و زیرساخت‌های انرژی) تاثیرگذار باشد.

تحرکات منطقه‌ای فولاد؛ حضور پررنگ تولیدکنندگان آسیایی در بازارهای هند و آمریکا

گزارش Platts نشان می‌دهد که در آخرین ماه ۲۰۲۵:

• فولادسازان ژاپن و کره‌جنوبی به‌طور فعال در حال ورود یا تقویت حضور در بازارهای هند و آمریکا هستند؛
• در اروپا تمرکز اصلی همچنان بر:

o سهمیه‌های حفاظتی (Safeguard Quotas) و
o مکانیسم تعدیل مرزی کربن (CBAM)

قرار دارد؛ موضوعاتی که می‌تواند جریان واردات فولاد به اتحادیه اروپا را متحول کند و برای صادرکنندگان فولاد، از جمله کشورهای نوظهور صنعتی، پیامدهای مستقیم داشته باشد.

جنگ تعرفه‌ها و پرونده‌های تجاری؛ موج جدید اقدامات ضددامپینگ در ۲۰۲۵

بخش عمده‌ای از گزارش دسامبر ۲۰۲۵ پلتس به پرونده‌های تجاری و اقدامات ضددامپینگ در بازار جهانی فولاد اختصاص دارد؛ یک روند که نشان می‌دهد حفاظت‌گرایی تجاری در این صنعت همچنان در حال تقویت است.

ایالات متحده: تأکید بر آسیب صنعت داخلی در برابر واردات

کمیسیون تجارت بین‌الملل آمریکا (ITC)، براساس قانون تعرفه ۱۹۳۰، رسماً اعلام کرده است که:

صنعت فولاد آمریکا از ناحیه واردات محصولات فولادی مقاوم به خوردگی (Corrosion-resistant steel)از کشورهای:استرالیا، برزیل، کانادا، مکزیک، هلند، آفریقای جنوبی، تایوان، ترکیه، امارات متحده عربی و ویتنامبه‌طور مادی دچار آسیب شده است.

این اعلام، مبنای حقوقی برای اعمال تعرفه‌ها و محدودیت‌های بیشتر بر واردات از این مبادی محسوب می‌شود و می‌تواند بر جریان جهانی صادرات فولاد تخت، به‌ویژه به بازار آمریکا، اثرگذار باشد.

کانادا: تعرفه‌های سنگین بر سیم فولادی از ۱۰ کشور

آژانس خدمات مرزی کانادا (CBSA) در دسامبر ۲۰۲۵:

• در پرونده «سیم فولادی کربنی و آلیاژی» (Carbon and alloy steel wire)،علیه واردات از چین، تایوان، هند، ایتالیا، مالزی، پرتغال، اسپانیا، تایلند، ترکیه و ویتنامتصمیم نهایی دامپینگ صادر کرده است.
• به‌موجب این تصمیم، حقوق و عوارض ضددامپینگ با دامنه‌ای از حدود ۳٫۵٪ تا ۱۳۸٫۶٪ برای کشورهای مختلف تعیین شده است.
• اعمال این عوارض تا زمان صدور رأی نهایی «هیأت تجارت بین‌المللی کانادا (CITT)» ادامه خواهد داشت.

این سطح از تعرفه‌ها عملاً می‌تواند رقابت‌پذیری بسیاری از صادرکنندگان آسیایی و اروپایی را در بازار کانادا به‌شدت کاهش دهد.
ترکیه: تعیین حاشیه دامپینگ برای فولاد زنگ‌نزن سردنورد

وزارت تجارت ترکیه، پس از انجام تحقیق ضددامپینگ روی واردات:

• ورق‌های سرد نورد استنلس (Cold-rolled stainless flat steel) از چین (و در بخشی از فرایند از اندونزی)،
در گزارش نهایی خود اعلام کرده است که:
• حاشیه دامپینگ در واردات از چین در دامنه‌ای حدود ۳.۹۵ تا ۱۳.۴۷ درصد تعیین شده است؛
• «حقوق نهایی ضددامپینگ» بر اساس این دامنه، در هفته‌های بعد اعمال خواهد شد.

این تصمیم نشانه‌ای از تمرکز ترکیه بر حفاظت از زنجیره ارزش فولاد زنگ‌نزن و حمایت از تولید داخلی در برابر فشار قیمت‌های وارداتی است.
مصر، استرالیا، مالزی، تایوان، کره‌جنوبی و بریتانیا؛ ردیفی از اقدامات مکمل

در گزارش پلتس، به مجموعه‌ای از اقدامات دیگر نیز اشاره شده است:

• مصر: آغاز تحقیق ضددامپینگ روی واردات فولاد گرم‌نورد تخت از ترکیه.
• استرالیا: بررسی تمدید تعرفه ضددامپینگ ۳۳.۱ درصد بر میلگردها و مفتول‌های گرم‌نورد در کلاف وارداتی از چین.
• مالزی: تحقیق ضددامپینگ روی محصولات پوشش‌دار آهن یا فولاد غیرآلیاژی از چین، هند، ژاپن و… (ادامه لیست در متن گزارش).
• تایوان: آغاز تحقیق ضددامپینگ روی فولاد الکتریکی غیرجهت‌دار (NOES) وارداتی از چین و کره‌جنوبی.
• کره‌جنوبی: تصمیم به عدم اعمال عوارض ضددامپینگ بر بخش قابل‌توجهی از واردات فولاد زنگ‌نزن تخت نوردشده از چین، اندونزی و تایوان؛ اقدامی که نسبت به سایر کشورها رویکردی نرم‌تر محسوب می‌شود.
• بریتانیا: پیشنهاد «سازمان تنظیم تجارت (TRA)» برای اعمال سقف‌های کشورمحور (Country-specific caps) روی واردات برخی دسته‌های فولاد؛ اقدامی در امتداد سیاست‌های پسابرگزیت برای مدیریت عرضه و حمایت از تولید داخلی.

مجموع این پرونده‌ها حاکی از آن است که بازار جهانی فولاد در ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ بیش از هر زمان دیگری تحت تأثیر تصمیمات تنظیم‌گری و حقوقی در حوزه تجارت بین‌الملل قرار دارد.

سرمایه‌گذاری در فولاد سبز؛ استرالیا و سنگاپور در خط مقدم پروژه‌های کم‌کربن

در کنار موج شکایت‌ها و تعرفه‌ها، بخشی از گزارش به سرمایه‌گذاری در فولاد سبز و آهن احیای مستقیم کم‌کربن اختصاص دارد.

شرکت Tempest Minerals Ltd. و Green Steel and Iron Pty Ltd در استرالیا،برنامه‌ای برای توسعه یک واحد تولید آهن و فولاد سبز در منطقه Yalgoo، ایالت استرالیای غربی اعلام کرده‌اند.

o براساس توافق گزینه‌ای امضاشده در دسامبر ۲۰۲۵،

پروژه Remorse magnetite متعلق به Tempest، در ازای ۵۰ درصد سهام در شرکت GISA به این مشارکت مشترک وارد می‌شود.

• هدف، توسعه مشترک پروژه مگنتیت Remorse و ایجاد زیرساخت تولید آهن/فولاد کم‌کربن است.
• در سنگاپور نیز یکی از واحدهای بانک OCBC در حال انجام سرمایه‌گذاری سهام‌داری در پروژه Green Esteel است؛

پروژه‌ای که به‌عنوان یکی از نمونه‌های برجسته تأمین مالی سبز در زنجیره فولاد مطرح شده است.
این تحولات نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران و بانک‌ها، فراتر از سود کوتاه‌مدت، روی مدل‌های کم‌کربن و همسو با الزامات آتی کربنی (از جمله CBAM اروپا) حساب باز کرده‌اند.

جمع‌بندی تحلیلی؛ سال ۲۰۲۶ بین دو قطب «ثبات نسبی» و «حفاظت‌گرایی شدید»

آنچه از جمع‌بندی گزارش Platts Global Market Outlook – December 2025 برمی‌آید، چنین است:

۱. از منظر اقتصاد کلان، سال ۲۰۲۵ بهتر از انتظارات آغازین سال به پایان می‌رسد و ۲۰۲۶ با تورم کنترل‌شده، کاهش تدریجی نرخ بهره و توازن نسبی در بازار کالاها، چشم‌اندازی نسبتاً باثبات دارد.

۲. از منظر ریسک‌های سیاسی و امنیتی، احتمال بروز درگیری‌ها و تنش‌ها در چندین منطقه جهان، سایه‌ای از عدم‌قطعیت بر تجارت و سرمایه‌گذاری می‌اندازد.

۳. در حوزه فولاد، دو روند هم‌زمان دیده می‌شود:

o گسترش سیاست‌های حمایت‌گرایانه، تعرفه‌های ضددامپینگ و سقف‌های وارداتی در آمریکا، اروپا، کانادا، ترکیه و سایر کشورها؛
o رشد سرمایه‌گذاری در فولاد سبز و پروژه‌های کم‌کربن، به‌ویژه در استرالیا و سنگاپور، در پاسخ به الزامات آینده‌نگر محیط‌زیستی و تجاری.

۴. هوش مصنوعی به مرحله‌ای رسیده که پس از موج سرمایه‌گذاری ۲۰۲۵، در ۲۰۲۶ وارد فاز «غربال‌گری» می‌شود و تنها مدل‌های کارآمد و دارای توجیه اقتصادی ادامه خواهند یافت؛ موضوعی که به شکل غیرمستقیم بر مصرف انرژی، مواد اولیه و ساختار زنجیره ارزش اثرگذار است.

برای کشورهای صادرکننده فولاد از جمله اقتصادهای نوظهور پیام این گزارش روشن است:

در سال‌های پیش‌رو، موفقیت در بازار جهانی فولاد نه فقط به مزیت هزینه‌ای و کیفیت محصول، بلکه به توان تطبیق با مقررات تجاری، الزامات کربنی، و حرکت به سوی تولید سبز و کم‌کربن وابسته خواهد بود.