بحران اعتماد برند متا: فیسبوک بدترین پلتفرم برای آزار آنلاین فعالان محیط‌زیست شد

برند متا، مالک شبکه‌های اجتماعی بزرگی چون فیسبوک، واتساپ و اینستاگرام، اکنون با یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های اعتماد عمومی مواجه شده است. بر اساس یک نظرسنجی جهانی که توسط سازمان غیردولتی “Global Witness” انجام شده، بیش از ۹۰ درصد فعالان زمین و محیط‌زیست اعلام کرده‌اند که با آزار و اذیت آنلاین در این پلتفرم‌ها، خصوصاً فیسبوک، رو‌به‌رو بوده‌اند. این آمار به‌وضوح ضعف برند متا را در مدیریت محتوای مضر و حفاظت از امنیت کاربران خود نشان می‌دهد.

در این نظرسنجی که بیش از ۲۰۰ نفر از فعالان از نقاط مختلف جهان در آن شرکت کردند، ۶۲ درصد کاربران بیشترین آزار را در فیسبوک تجربه کرده‌اند و واتساپ و اینستاگرام در رده‌های بعدی قرار دارند. این شرایط نه تنها خطرات دنیای مجازی را افزایش داده، بلکه طبق گزارش، ۷۵ درصد فعالان اذعان داشته‌اند که این حملات آنلاین باعث نگرانی جدی نسبت به امنیت فیزیکی واقعی آنان نیز شده است.

ضعف عملکرد برند متا نیز در حذف سریع محتوای توهین‌آمیز مشهود است؛ به‌عنوان مثال، فتریسیا آین، یکی از فعالان سرشناس اندونزیایی، بارها از متا درخواست حذف پست‌هایی با محتوای تهدیدکننده و بی‌اساس علیه خود را داشته اما به نتیجه نرسیده است. او معتقد است ناآگاهی برند متا از حساسیت‌های بومی، منجر به افزایش مستقیم خطر‌های جانی برای فعالان می‌شود. طبق گزارش، برچسب زدن کنشگران با عباراتی چون “کمونیست” یا اتهام‌های شخصی پرتکرار است؛ تلاشی هدفمند برای بی‌اعتبارسازی و سرکوب صدای فعالان در کشورهایی با فضای اجتماعی بسته‌تر.

از سوی دیگر، رها شدن روند شناسایی پست‌های کذب و حذف نظام فکت‌چکینگ مستقل توسط برند متا در ابتدای سال، احتمال گسترش نفرت‌پراکنی و اطلاعات غلط را بالا برده است. متا در ماه می ۲۰۲۵ به افزایش اندک محتوای خشونت‌آمیز و آزاردهنده در فیسبوک اذعان کرده، درحالی‌که عزم جدی برای مقابله با این پدیده‌ها در عمل دیده نمی‌شود.

برند متا در واکنش، به امکاناتی چون فیلتر پیام‌های توهین‌آمیز یا محدودسازی نظرات توسط کاربران اشاره می‌کند، اما فعالان این تدابیر را ناکافی می‌دانند. آنها خواهان تخصیص منابع بیشتر، کنترل محتوای هوشمندانه‌تر و بازنگری کامل الگوریتم‌هایی هستند که منشأ تشدید تنش و نفرت‌اند.

دلایل این وضعیت تنها به گستردگی جامعه کاربران برند متا برنمی‌گردد؛ ماهیت الگوریتم‌ها، نبود سیاست‌گذاری دقیق بر مدیریت محتوا و کنترل ناکافی روی ربات‌ها و حساب‌های جعلی زمینه بروز این بحران را بیشتر کرده است. به گفته متخصصان، فضای بی‌قانونی برخی شبکه‌های اجتماعی عملاً به ساکت شدن صدای فعالان – به‌ویژه فعالان زن و رنگین‌پوست – منجر شده و تهدیدهای جنسی و روانی عواقب جدی بر سلامت روحی و اجتماعی این گروه‌ها برجا گذاشته است.

گزارش جهانی “Global Witness”، برند متا را به عنوان «سمی‌ترین» بستر برای فعالان معرفی می‌کند و خواستار اعمال تدابیر جدی‌تر از سوی این برند معتبر جهانی شده. توصیه‌هایی مانند تقویت سیستم‌های نظارت، دعوت از نهادهای مستقل برای بررسی روندها و شفاف‌سازی الگوریتم‌ها از جمله راهکارهایی است که می‌تواند راهگشای بازسازی اعتماد عمومی به برند متا باشد.

در نهایت، ادامه این روند لطمه جدی به اعتبار برند متا خواهد زد؛ اعتباری که سال‌ها برایش هزینه، سرمایه‌گذاری و اعتمادسازی شده است. اگر برند متا خواهان حفظ جایگاه حاکمیت خود بر شبکه‌های اجتماعی جهان باشد، باید مسئولیت اجتماعی و نقش‌آفرینی‌اش در حفاظت از امنیت و حق بیان را جدی‌تر بگیرد.