آذین خودرو چگونه «آذین خودرو» شد؟

داستان برند آذین خودرو 

رضا رضایی شناخته شده‌ترین کارآفرین حال حاضر صنعت قطعه‌سازی ایران است. او بعد از سه دهه تلاش و پشتکار، آذین خودرو را به یکی از شرکت‌های بزرگ صنعتی کشور تبدیل کرده است. شرکتی که پیش‌‌‌گام در داخلی‌سازی بسیاری از قطعات وارداتی است. آذین خودرو ۴ هزار شغل مستقیم ایجاد کرده است و هر یک از واحدهای تولیدی آن نیز تقریباً روزانه ۳۰ هزار قطعه تولید می‌کنند و در مجموع چیزی حدود ۱۸۰ هزار قطعات مختلف خودرویی از طریق این شرکت روانه بازار می‌شود

جناب رضایی ! یکی از هداف اصلی «مجله کارخانه‌دار»، انتقال تجارب کارآفرینی به افرادی است که یا در بخش صنعت مشغولند و یا قصد دارند به این عرصه وارد شوند. بنابراین در شروع گفت‌وگو، از جنابعالی تقاضا داریم تا نحوه علاقمندی و ورود خود به بازار و صنعت را توضیح دهید تا سپس بپردازیم به داستان برند «آذین خودرو»؟

ورود من به عرصه بازار و تجارت به سال ۱۳۵۶ مربوط می‌شود که توانستم از اعتمادی که بازاری‌ها به من داشتند به‌خوبی استفاده کنم و وارد فعالیت‌های واردات و صادرات شوم، اما با پیروزی انقلاب و شروع جنگ تحمیلی کمی شرایط متفاوت شد تا اینکه در دوران دفاع مقدس و سازندگی و پس ‌از آن با توجه به علاقه‌ای که به صنعت داشتم و با تخصص علمی خودم مشغول تجهیز، راه‌اندازی و آموزش کارخانه‌های صنعتی مختلف شدم. به‌عنوان ‌مثال شرکت گلرنگ، پاکرون و برخی کارخانه‌های فولاد و آبکاری در رزومه کاری من است. در مجموع معتقدم که ورود به صنعت باید با دید کافی، اطلاعات دقیق و از همه مهمتر با برنامه‌ای مبتنی برخلاقیت‌ و فناوری‌های نوین صورت پذیرد.

• چه انگیزه‌ای از آقای رضایی، یک کارآفرین برجسته ساخته است؟

از همان دوران کودکی و نوجوانی به خلاقیت و نوآوری علاقه داشتم. اجازه دهید برای شما خاطره‌ای بازگو کنم! من در خانواده‌ای متوسط بزرگ شدم و پدرم در منطقه شهریار باغ سیب داشت، کلاس دوم بودم که روزی معلمم به باغ ما سری زد و هنگام حضور در باغ، بارها گفت: «این باغ بسیار ناهماهنگ و آشفته است و باید درختان را هرس کنید!». من هم که می‌خواستم به‌نوعی خودم را مطرح کنم، بدون اینکه با پدرم مشورت کنم، کل باغ را هرس کردم؛ به صورتی که وقتی پدرم باغ را دید گریه کرد و تقریباً دو ماه با من صحبت نکرد. ولی سال بعد از این اتفاق باغ به‌قدری محصول داد که از مناطق اطراف برای دیدن محصول به باغ ما می‌آمدند. اینجا بود که متوجه اهمیت نوآوری، خلاقیت و به‌روز بودن شدم و تصمیم گرفتم در آینده هم این‌گونه فعالیت کنم.

• قطعه‌سازی را چرا انتخاب کردید؟ در این زمینه تجربه قبلی داشتید؟

پس از پایان جنگ متوجه شدم قطعه‌سازی و بطور کلی ورود به بخش نیروی محرکه در ایران بکر باقی‌مانده بود و علی‌رغم مونتاژ خودرو در ایران به این مهم توجهی نشده بود. به همین دلیل با توجه به تحصیلاتم که رشته پلیمر بود، به فکر فعالیت در زمینه تولید قطعات داخلی اتاق خودرو (اینتروتریم) افتادم. اوایل دهه هفتاد شمسی فعالیت خود را با ۱۲ نفر مهندس به نام شرکت «آذین خودرو» آغاز کردم. خاطرم هست در آن دوره شرکت ایران‌‌خودرو این تعداد مهندس نداشت. اتفاقاً شروع فعالیت آذین خودرو دوره‌ای بود که ایران‌خودرو مشغول برنامه‌ریزی برای تولید پژو ۴۰۵ بود، به همین دلیل تصمیم گرفتم قطعات مربوط به کف، سقف و برخی دیگر از قطعات این خودرو را تولید کنم، چون باور داشتم بازار خوبی در ایران ایجاد می‌کند.

• به هر حال ساخت قطعات خودرو نیازمند دانش و یا اطلاعات مقدماتی است. در شروع کار، اطلاعات مربوط به تولید این قطعات را چطور به دست آوردید؟

ببینید! در آن دوره یا باید دانش مربوط به تولید این قطعات را خریداری می‌کردم که اصلاً بلد نبودم در این زمینه اقدام کنم. یا اینکه مهندسی معکوس انجام می‌دادم که هزینه‌بر و تقریباً غیرمنطقی بود. با توجه به ارتباطات تجاری با یکی از دوستانم که در فرانسه کارخانه داشت، موضوع را مطرح کردم تا از او کمک بخواهم. قرار شد وی در این زمینه فردی را معرفی کند. خاطرم هست دو هفته پس از بازگشتم به ایران، تلفنی از سوی دوست فرانسوی‌‌ام داشتم که دوباره به فرانسه رفتم و توانستم از طریق ایشان با مدیر کنترل کیفیت شرکت پژو (آقای دکتر بن‌نصر) که بازنشسته شده بود، ملاقات کنم. با ایشان قراردادی به مبلغ ۱۵ هزار مارک منعقد کردم تا بر اساس همان قرارداد، ایشان آذین خودرو را برای تولید قطعات موردنظر آماده کند.

مدیر بازنشسته پژو توانست با استفاده از ارتباطاتی که با تولیدکنندگان اصلی قطعات شرکت پژو داشت قالب‌ها، اطلاعات مواد اولیه و نقشه‌های موردنیاز را فراهم کرده و مهندسان آذین خودرو را آموزش دهد. البته هرگز اطلاعات و نقشه‌ها را به ما نداد ولی توانستیم در حین همکاری اطلاعات موردنیاز را به دست آوریم که خودمان بعداً کار را ادامه دهیم. این‌طور بود که قطعات پژو داخلی‌سازی شد و البته همزمان پیکان را هم کمی تغییر دادیم. توانمندی آذین ‌خودرو باعث شد تا موضوع مشارکت ایران‌خودرو با آن مطرح شود.

• الان شرکت آذین خودرو چند نفر پرسنل دارد و چه تعداد قطعه تولید می‌کند؟

واحدهای آذین خودرو علاوه بر تهران در سمنان، مشهد، قزوین و البرز فعال است که تقریباً ۴ هزار فرصت شغلی مستقیم ایجاد کرده است. هر یک از واحدهای تولیدی ما نیز تقریباً روزانه ۳۰ هزار قطعه تولید می‌کنند و در مجموع چیزی حدود ۱۸۰ هزار قطعات مختلف خودرویی از طریق این شرکت روانه بازار می‌شود.

{ متن کامل این گفتگو در شماره اول مجله کارخانه دار چاپ شده است}