آسیب شناسی لوازم خانگی ایران؛ 85 درصد قیمت فقط به خاطر مواد اولیه!

نشست آسیب شناسی صنعت لوازم خانگی در حوزه محصولات کوچک با عنوان یازدهمین نشست از سلسله نشست های تخصصی حوزه سیاست صنعتی برگزار شد، پرویز کلباسی، مدیرعامل شرکت سیماران، محمدحسین تهرانچی، مدیرعامل شرکت نانیوا، شاهین علی­محمدی، رئیس هیئت مدیره ایران ناسیونال، علی نباتی پور، رئیس هیئت مدیره شرکت ارشیا الکتریک، نورالدین بنایی نژاد، مدیرعامل شرکت صنعتی آذین، عباس هاشمی،دبیر انجمن صنایع لوازم خانگی، علی دینی، مجید جلیلی اعضای هیات علمی و پژوهشگران و مدیران در موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی، در ابتدای این نشست دکتر علی دینی، دبیر نشست به توجه به این صنعت و تاریخچه برگزاری نشست های مربوط به حوزه سیاست صنعتی پرداخت و بر اهمیت برگزاری اینگونه نشست ها از سوی موسسه مطالعات و پژوهشگاه های بازرگانی بعنوان بازوی کارشناسی وزارت صمت و تصمیم سازی برای سیاستگذاران در رفع چالش ها براساس ارائه  راهکارهای سیاستی تاکید کرد.

در ادامه دکتر مجید جلیلی عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی به ارائه نتایج مطالعات تحلیلی بررسی وضعیت صنعت لوازم خانگی در سطوح بنگاهی، بخشی، کلان و فراکلان پرداخت.

*تورم پاشنه آشیل صنعت لوازم خانگی

عباس هاشمی دبیر انجمن صنایع لوازم خانگی مسئله تورم را بعنوان مسئله اصلی صنعت و پاشنه آشیل این صنعت دانست و گفت: سیاست های سرکوب قیمتی و قیمت های دستوری که از سوی دولت به تولیدکنندگان تحمیل می شود بعنوان بحرانی برای صنعتگران به شمار می رود و این موضوعی در حالی اتفاق می افتد که قطعات و مواد اولیه هر لحظه در حال گران شدن هستند.

وی راهکار مناسب برای مقابله با این مسئله را نظارت دقیق و سیستماتیک از سوی دولت بر کنترل هزینه های مواد اولیه برای ساخت ذکر کرد و افزود: مواد اولیه این صنعت غالبا توسط شرکت های وابسته به دولت، ارائه و در بورس عرضه می شوند. نمونه این موضوع هم دستور قیمتی اخیر از سوی دولت است که اجازه افزایش قیمت را تا پایان اردیبهشت 1401 نمی دهد در حالیکه قیمت های مواد اولیه تولیدکنندگان با مکانیزم آزاد و وابسته به قیمت ارز، بصورت روزانه در حال افزایش است.

هاشمی بر لزوم توجه به میزان ورود  محصولات خارجی از طریق قاچاق تاکید و افزود: حضور 20 درصد از محصولات خارجی در بازار داخلی برای رقابتی شدن فضای کسب و کار مناسب است ولی باید این میزان به صورت کنترل شده و براساس نظارت های بالادستی صورت بگیرد در حالیکه مسئله قاچاق و مجوزدهی به ته لنجی ها تا حدودی مانع این امر می شود.

وی بر آمادگی انجمن و مجموعه اعضای آن برای همکاری با موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی در انجام طرح های مشترک و طراحی زیست بوم نوآوری  در این  صنعت، تاکید کرد.

*85 درصد هزینه های تولید صنعت لوازم خانگی، شامل هزینه های مواد اولیه است

پرویز کلباسی مدیرعامل شرکت سیماران در ادامه این نشست، یکی از مسائل اصلی در صنعت لوازم خانگی را عدم تناسب درخواست های دولت با واقعیت ها دانست و گفت: دولت وقتی  برای خام فروشی و صادرات محصولات با مشکل روبرو است و نمی تواند اینکار را انجام دهد چطور از تولیدکننده توقع صادرات محصولات پیشرفته تر مانند جاروبرقی را دارد، مسائل پیچیده ای در پیش روی پای تولیدکنندگان برای صادرات وجود دارد.

وی اظهار کرد: حدود 85 درصد هزینه های تولید در صنعت، شامل هزینه های مواد اولیه است و تنها 15 درصد مربوط به هزینه نیروی کار می شود. لذا تاثیر مواد اولیه و افزایش قیمت آن ها در قیمت تمام شده محصول نهایی بسیار چشمگیر است.

کلباسی مسئله جذب و نگهداشت نیروی متخصص را بعنوان چالش اساسی برای این صنعت ذکر و مسائل مربوط به ضعف توانمندی فارغ التحصیلان دانشگاهی، اقتصادی نبودن تولید در کشور، دست و پاگیر بودن قوانین و سیاست های کلان و دست اندازی های سازمان محیط زیست در توسعه صنعت را بعنوان سایر آسیب ها و مسائل پیش روی تولیدکنندگان صنایع کوچک صنعت لوازم خانگی عنوان کرد.

* ضعف توانمندی تخصصی و فنی فارغ التحصیلان دانشگاهی چالش اصلی صنعت لوازم خانگی

محمدحسین تهرانچی مدیرعامل شرکت نانیوا، ضعف توانمندی تخصصی و فنی فارغ التحصیلان دانشگاهی را بعنوان یک چالش مهم این صنعت ذکر و به ارایه نمونه هایی از هزینه هایی که شرکت بابت عدم توانمندی نیروهای جذب شده جدید خود داشتند  اشاره کرد.

وی عدم وجود ثبات در قوانین بالادستی حوزه صنعت و عدم وجود ثبات در قیمت های مواد اولیه را بعنوان بلای جان تولید و صنعت لوازم خانگی دانست و اظهار کرد: درخصوص واردات مواد اولیه مسئله دونرخی بودن قیمت ارز در واردات (ارز نیمایی) و قیمت گذاری کالا با ارز دولتی بعنوان چالش دیگر این صنعت است.

تهرانچی اظهار کرد: درگیر شدن بنگاه با مسائل اجتماعی مربوط به کارکنان که از اوضاع اقتصادی نابسامان کشور تاثیر می پذیرد چالش دیگری این صنعت است. بطوریکه با وجود ضعف تخصصی نیروهای شرکت، نگهداشت همان نیروها هم برای شرکت کار دشواری است و این موضوع به یک چالش اساسی برای بنگاه تبدیل شده است.

وی ادامه داد: این مسائل حتی فرصت فکر کردن به نوآوری، توسعه فناوری و تحقیق و توسعه را به ما نمی دهد. فعالیت های روزمره ما دائما متمرکز به رودرویی با قوانین و آیین نامه های مختلف بالادستی و دولتی بوده است. در حالیکه در همه کشورهای پیشرفته، دولت ها و سیستم های حکمرانی تنها به ریل­گذاری های کلیدی می پردازند اما در سیستم حکمرانی موجود، سیاستگذاران تا بطن اقدامات و تنوع محصولات تولیدکننده ها هم ورود می کنند.

وی گفت: بنگاه های ما در واقع بخش خصوصی نیستند چرا که توسط دولت، هدایت و فرمانروایی می شوند. کمبود سرمایه در گردش نیز بعنوان یکی از چالش های مهم برای این صنعت به شمار می رود. بانک ها این مبالغ و سرمایه در گردش را در اختیار تولیدکنندگان قرار نمی دهند.

* تاکید بر دیپلماسی خارجی بر چرخه تولید و شبکه سازی های جهانی

در ادامه این نشست علی محمدی مدیرعامل شرکت ایران ناسیونال نیز، بر عدم ثبات قیمت ارز و عدم امکان پیش بینی شرایط اقتصادی پیش رو در کشور تاکید کرد و افزود: با توجه به اینکه شرکای تجاری خارجی ما در زمان نخستین فشار تحریم های خارجی در سال 2012، ایران را ترک کردند، بر اهمیت موضوع دیپلماسی خارجی بر چرخه تولید و شبکه سازی های جهانی تاکید کرد.

وی با اشاره به نبود ثبات قیمت ارز در کشور، خاطرنشان کرد: برخلاف استانداردهایی که لازم است بنگاه ها حداکثر تنها تا دو ماه آینده خود مواد اولیه لازم برای تولید را تامین کنند، اما ما برای مقابله با این عدم ثبات مجبور شده ایم تا 6 ماه آینده مواد اولیه خود را تامین کنیم که این بار مالی زیادی به بنگاه وارد می کند. البته اخیرا سعی شده با یک شرکت دیگر ژاپنی قرارداد همکاری بسته شود ولی همواره ترس و دلهره از اوضاع پیش روی برای اقتصاد کشور وجود دارد.

* ارائه مشوق های صادراتی به تولیدکنندگان راهکاری کلیدی توسعه صادرات صنعت لوازم خانگی

علی نباتی پور، رئیس هیئت مدیره شرکت ارشیا الکتریک، در این نشست براساس تحلیل تجارب موجود در کشور چین، ارائه مشوق های صادراتی به تولیدکنندگان را بعنوان راهکاری کلیدی در توسعه صادرات دانست و بر آسیب های ناشی از عدم ثبت قیمتی نهاده های تولید، بر تاثیر آن بر میزان سودآوری شرکت ها که این سودآوری در برخی از بنگاه های بزرگ در این صنعت حتی به زیر 5 درصد رسیده است و در آستانه ورشکستگی هستند، تاکید کرد.

وی کم توجهی سیاستگذاران و جانبداری های یکطرفه از نیروهای کارگری را بعنوان چالش دیگری در این صنعت عنوان کرد و افزود: با وجود آنکه دولت در واقع با دریافت حدود 25 درصد از سود شرکت ها، بعنوان شریک در کسب سود تولیدکنندگان به شمار می رود این حجم از اختلال ایجاد کردن در فضای تولید عجیب است. با وجود شرایط و مواردی که همکاران ما بیان داشتند، سوددهی این شرکت در صنعت بسیار کاهشی شده است و این موضوع باعث کاهش توجه و سرمایه گذاری شرکت ها به موضوعاتی از جمله برندینگ، تحقیق و توسعه، و نگهداشت نیروهای انسانی متخصص شده است.

نباتی پور تصریح کرد: با وضعیت موجود فقط می توان به حفظ بقا و نگهداشت وضعیت موجود فکر کرد و به هیچ وجه فرصتی برای برنامه ریزی توسعه پیدا  نمی شود کرد. همچنین هزینه های بالا در حمل و نقل و انتقال محصولات نسبت به رقبا از جمله موانع صادرات محصولات این صنعت است.

رئیس هیئت مدیره شرکت ارشیا الکتریک به ضعف سفرا و رایزن های ایرانی در خارج از کشور برای شناسایی پتانسیل های صادراتی اشاره و فعالیت این نهادها را صرفا سیاسی دانست  نه اقتصادی و تجاری.

منبع: سایت موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی