توصیف ناصرالدین شاه از پنکه برقی: «چرخی ساخته اند که احداث باد می کند»!

یکی از اکتشافات ناصرالدین شاه در سفر به آلمان قرن نوزدهم آشنایی با پنکه برقی بود که به قول او بادی می وزید که یکدفعه جهنم را به بهشت تبدیل می کند.

او در خاطرات سفر سوم خود به اروپا، در این باره می نویسد:

کارخانه خیلی گرم بود و بوی قیر و بوهای دیگر و ما حرکت می‌کردیم همه را می‌دیدیم، در بین گردش نسیم خنکی احساس کردیم، باد می‌وزید، مثل باد بهشت که در آن گرما و تعفن، آدم را زنده می‌کرد.

ما تعجب کردیم از کجا باد می‌آید، بعد ملتفت شدیم از یک چرخی است، پرّه پرّه ساخته‌اند، با الکطریسیطه حرکت می‌کند با سرعت زیاد و احداث باد می‌کند، اسبابی دارد که به حرکت انگشت چرخ می‌ایستد، یک مرتبه تعفن و گرما جهنم می‌شود، باز انگشت می‌گذارند به حرکت می‌آید، بهشت می‌شود.

خیلی مغتنم دانستم و آنجا ایستادم، خنک شدم، باد طوری بود که دامن سرداری و کلیچه را خوب حرکت می‌داد، گفتیم اگر ممکن است یکی از این چرخ‌ها بسازند برای ما به طهران بفرستند، سیمن گفت می‌سازم و می‌فرستم».

از مقاله «بازدید ناصرالدین شاه از اماکن صنعتی اروپا» نوشته خانم لیلا محمد علیپور مندرج در نشریه کارخانه دار