طرح «کشاورزی در حمایت جامعه» جایگزینی برای کشاورزی صنعتی در زمانه کووید ۱۹

منبع : Teikei Newsletter.8th Apr.2020.

مترجم: حمیدرضا زرنگار 

اشاره:

ترکیب واژگان Community Supported  Agriculture  که در ترجمه فارسی می توانیم از آن با عنوان” کشاورزی در حمایت جامعه” یاد کنیم بر اساس اعلامیه اروپایی کشاورزی در حمایت جامعه  که در سال ۲۰۱۶ در شهر اوستراوا در جمهوری چک تصویب شده است این گونه تعریف می شود:

“یک مشارکت مستقیم مبتنی بر روابط انسانی بین مردم و یک یا چند تولید کننده (محصولات) که به موجب آن ریسک ها، مسئولیت ها و پاداش های حاصل ار کشاورزی از طریق یک توافقنامه بلند مدت و الزام آور به اشتراک گذاشته می شود”.

مطلب حاضر بازتابی است از  مهم ترین نقش ها، نقطه نظرها و دیدگاه های فعالان این رویکرد در خصوص امنیت غذایی در زمانه فعلی که موج همه گیری و سرایت ویروس کرونا مرزها را در نوردیده و موجب فاصله گذاری اجتماعی و فیزیکی افراد و قرنطینه جوامع شده است. کشاورزی در حمایت جامعه به گونه ای همزمان روش هایی برای پایداری معیشت کشاورزی تولید کنندگان و همچنین تضمین امنیت غذایی مصرف کنندگان عرضه می دارد. در همان حال با پای بندی به سلامت غذایی و حفظ محیط زیست می تواند در تحقق رهیافت های مقابله با تغییرات آب و هوایی به کار آید.

لزوم  پیوند تولیدکنندگان و مصرف کنندگان در شرایط کرونا

مبارزه بین المللی که همه درگیر آنیم تا صدمات تراژیک ما را از بحران کووید ۱۹ بکاهد به طور دقیق تلاشی است برای برنامه بزرگ پیش روی یعنی حفظ و ایجاد نظام های پایدار غذایی محلی و سرزمینی که تولیدکنندگان و مصرف کنندگان را به هم پیوند می دهند و خوراک مغذی را  برای همه فراهم می سازند. ما در حال یادگیری بسیاری چیزها  در خصوص ضعف ها و شکاف های نظام توزیع جهانی غذا هستیم.جوامع دارند متوجه می شوند که نمی توانند منحصرا به مواد غذایی وارداتی یا حتی انتقال یافته از مناطق دور دست کشورهای خود تکیه کنند. تولید کنندگان در مزارع بزرگ مقیاس صنعتی نیز نمی توانند همچون گذشته به نیروی کار مهاجر اتکا داشته باشند.

 در بعضی از کشورها محصولات در مزارع در حال ضایع شدن هستند. بسیاری از بازارهای محلی تعطیل شده اند. عرضه کالاهای مهم در سوپر مارکت ها بر اثر ایجاد حس وحشت برای خرید و سودجویی به سرعت ناپدید می شوند. در کشورهایی نظیر هندوستان، یعنی جایی که کشاورزان همچون دیگران در قرنطینه قرار دارند دلال ها با سودجویی از بحران، محصولات را به ثمن بخس از کشاورزان می خرند و به آنان که توان خرید به قیمت های بالا دارند می فروشند.

اگرچه کشاورزی در حمایت جامعه، پاسخی سریع و مقابله ای موفق با بحران است؛ اما آن چنان که ایسا آلوارز فعال اسپانیایی  و قائم مقام شبکه بین المللی کشاورزی در حمایت جامعه موسوم به ” اورجنسی  URGENCI” در مورد وضعیت منطقه باسک اسپانیا توصیف می کند “توصیه دولت بسته شدن بازارهای فضای باز  است؛ اما شبکه های کشاورزی در حمایت جامعه (CSA) بیش از هر زمان دیگری کار می کنند.تنها مشکل آن است که به دلیل محدودیت های تحرک،  کشاورزان فقط مجاز به تحویل کالاها هستند و این کار را باید  به شکل تحویل خانه به خانه انجام دهند “.

ما در آستانه بحران جهانی غذا هستیم؛ نه به دلیل کمبود موجودی مواد غذایی؛ بلکه به دلیل عدم امکان برداشت و انتقال آن به مصرف کنندگان توسط زنجیره طولانی مواد غذایی صنعتی.

بحران مواد غذایی به خاطر کمبود نیست 

آینده واقعاً از آن زنجیره های کوتاه تر تأمین مواد غذایی  است که حاکمیت مواد غذایی محلی و ردیابی آن ها   را امکان پذیر می سازند. همان گونه که “برگی هاملینک   Bregje Hamelynck” کشاورز شبکه کشاورزی در حمایت جامعه کشور هلند می گوید “هرچه منبع تولید  نزدیک تر باشد رابطه بین کشاورز و شهروند قوی تر و امنیت عرضه مواد غذایی بیش تر است.”. علاوه بر آن ما شاهد افزایش سریع قیمت مواد غذایی هستیم که خانواده های آسیب پذیر را در تهیه کالاهای  مواد غذایی اساسی دچار دشواری می کند. برخلاف سال ۲۰۰۸ بحران غذا به دلیل کمبود مواد غذایی نیست.

یک شکست کامل در نظام صنعتی عرضه و تقاضا وجود دارد. در مقابل، کشاورزان محلی شبکه کشاورزی با حمایت جامعه، در حال سازگاری سریع با شرایطی هستند که در آن بتوانند به روش های سالم غذا را به جوامع خود عرضه دارند.همان طور که “روبی ون در وکن    Ruby van ” “Wekken از شبکه فنلاندی کشاورزی در حمایت جامعه، اظهار می دارد شبکه های کشاورزی در حمایت جامعه نه تنها امن ترین راه برای تهیه غذا در زمانه حاضرند؛ بلکه آن ها بخشی از راه حل برای داشتن آینده ای سالم تر هستند.مزارع می توانند محصول را به طور مستقیم به عموم بفروشند و این کار را نیز می کنند.گفته می شود توزیع کالاهای از پیش سفارش شده و پیش پرداخت شده از مزارع توسط شبکه های کشاورزی در حمایت جامعه, در فضای باز  یکی از امن ترین راه های تهیه مواد غذایی و ایمن تر از تالارهای سوپر مارکت هاست.همچنین بسیاری از روش های  محلی و خلاق جدید به منظور اتصال تولیدکنندگان و مصرف کنندگان مواد خوراکی در سطح محلی ایجاد می شوند.

“در چین در اوج بحران کووید ۱۹ در ژانویه تقاضا ۳۰۰٪ افزایش یافت”. “شی یان Shi Yan”  پیشگام کشاورزی در حمایت جامعه در چین و مقام ریاست مشترک اورجنسی می گوید: “تولیدکنندگان ما برای برآوردن تقاضا تحت فشارهای زیادی قرار گرفتند”.

کشاورزی در حمایت از جامعه

بسیاری از جعبه های عرضه سبزیجات که اخیرا توسط سایر شرکت ها برای مصرف کنندگان ارسال می شوند اقتباس های جدیدی از روش های موجود مانند کشاورزی در حمایت جامعه و شرکت های مواد غذایی محلی اند. برخی دیگر فرصت طلبانه  می کوشند هزینه خرید سهام شبکه کشاورزی در حمایت جامعه  را دو برابر کنند.این قیمت های بالا به وضوح دسترسی گروه های کم درآمد را ناممکن می سازند.این موضوع البته ارزش های اساسی کشاورزی در حمایت جامعه،اقتصاد همبستگی  (solidarity economy) و صرفه اقتصادی را که می توانند تضمین کننده معیشت مناسب کشاورزان باشند نقض می کند.

 در جریان همه گیری جهانی اخیر کرونا،توزیع سهم هفتگی شبکه کشاورزی در حمایت جامعه، به لطف طبیعت سالم کار و واکنش بسیار مسئولانه تولید کنندگان و مصرف کنندگان برای تضمین عملیات و رعایت اصول جدید و سفت و سخت بهداشتی همچنان به گونه ای گسترده برقرار است.سهام شبکه کشاورزی در حمایت جامعه از پیش تهیه شده است.این سهام که قابل تبدیل به مقادیر (پیمانه) محصول اند به میزان قابل توجهی تماس انسانی را با ماده غذایی و تماس افراد را با یکدیگر کم می کنند. این شبکه از قبل برنامه ریزی شده است. دیگر نیازی به جمع شدن، در صف ایستادن یا معطلی در خروجی سوپر مارکت نیست.هر گروه می تواند کار را به گونه ای سازماندهی کند که جمع آوری اجناس به صورت نوبتی انجام شود و در هر نوبت تنها تعداد کمی از افراد حضور داشته باشند.مبادلات نقدی وجود ندارد.همه چیز از قبل سفارش داده شده و پرداخت می شود.پرداخت ها به صورت آنلاین یا با چک صورت می گیرند؛ این جنبه از آن روی مهم است که پول نقد(هم اسکناس و هم سکه) عامل سرایت و گسترش ویروس اند.توزیع اجناس کوتاه و فوری است که تعامل و آلودگی بالقوه را کاهش می دهد.رعایت فاصله اجتماعی همیشه کنترل می شود.همه توصیه های بهداشتی لازم نظیر شستشوی مکرر دست ها، پوشیدن ماسک و دستکش هنگام تماس با مواد غذایی و در خانه ماندن در هنگام احساس مریضی به طور سیستماتیک مراعات می شوند و برای محافظت از آسیب پذیرها مواد غذایی می توانند به منازل تحویل داده شوند. بسیاری از ابتکارات جدید برای راه اندازی شبکه های اضافی عرضه به کار گرفته می شوند.

در بسیاری موارد، شبکه های ملی و منطقه ای کشاورزی در حمایت جامعه که در شبکه بین المللی URGENCI جمع شده اند، با مقامات محلی خود همکاری نزدیکی دارند.

نحوه  و فواید حمایت از جامعه

“گایل بیگلر  Gaelle Bigler”رئیس یک شبکه سویسی کشاورزی در حمایت جامعه می گوید:” اعضای این شبکه مجبور شده اند که فعالیت های خود را از شکل سیستم های توزیع توسط  بیرون بری به شکل مدیریت داوطلبان تغییر دهند.این کار بسیار پیچیده و در عین حال بسیار هیجان انگیز است؛ زیرا به نظر می رسد همه می دانند که ما در تهیه غذای سالم به مردم شهر نقش بزرگی ایفا می کنیم. در شرایط بسته بودن مرزها، تولید کنندگان عمده سبزیجات  مشکلات اشتغال دارند؛ زیرا آن ها معمولاً کارگران موقت،خارجی و کم هزینه را به کار می گیرند و ما به عنوان گروه های کشاورزی در حمایت جامعه این کار را نمی کنیم‌”.

“چندین کارمند دولت با من به عنوان هماهنگ کننده شبکه   تماس گرفته اند ؛ در حالی که سعی می کردند تا حد امکان از زنجیره های  عرضه کوچک ما یاد کنند.آنان همگی ما را می شناختند و از ما به خاطر کارمان تشکر کردند”. یک جنبه مهم و در عین حال نادیده گرفته شده از همه گیری جهانی فعلی، بهزیستی اجتماعی و روانی است.در مواقع قرنطینه عمومی،مردم منزوی تر می شوند و به طور حتم بسیاری از اثرات حذفی در ارتباط با بحران های اجتماعی و اقتصادی از این همه گیری جهانی ناشی خواهد شد. به گفته فاطمه زهرا حصیمی در الجزایر “کشاورزی در حمایت جامعه به افراد اجازه می دهد که با یکدیگر ارتباط برقرار کنند؛ قیود اجتماعی را بشکنند و به خاطر چیزی خدمت کنند که فراتر از شخص خودشان است. کشاورزی در حمایت جامعه، ساختار سالم و چند وجهی زندگی خوب  برای آینده جوامع بشری است”.

بسیاری از شبکه های کشاورزی در حمایت جامعه، در سراسر دنیا اکنون منابع خود را تجمیع می کنند تا از اعضای یکدیگر حمایت کنند. چنین شبکه هایی در بریتانیا و فرانسه وجود دارند. این ها منابع ارزشمندی  اند که دایر ماندن زنجیره های محلی عرضه را تضمین می کنند.

در این لحظه وحشتناک ما به همبستگی و دلسوزی بیش تری نیازمندیم؛ در حالی که به گونه ای بسیار بد از هم جدا شده ایم، کشاورزی در حمایت جامعه، نقش مهمی در تغذیه ایمن جوامع محلی دارد. ما با بحرانی به مراتب بزرگ تر از بحران تغییرات آب و هوایی روبرو هستیم. مزارع خانوادگی با استفاده از شیوه های زراعی و کشاورزی با ساختن خاک های سالم تر و مولدتر بهترین راه حل را در برابر گرسنگی و سوء تغذیه در جهان و  همچنین بهره برداری از قدرت فتوسنتز برای کاهش کربن موجود در جو فراهم می کنند تا همه ما  تغذیه شویم.

ما باید به چشم انداز بحران نگاهی بلند مدت بیندازیم. آیا ما باید همین کار را پس از کنترل همه گیری جهانی در آینده همچنان ادامه دهیم؟

چه تأثیری بر زنجیره تأمین صنعتی و سیستم های غذایی جایگزین خواهد داشت؟

آیا این لحظه ای است که آگاهی عمومی به سطح جدیدی رسیده و به کشاورزی دهقانی و کشاورزی خانوادگی اجازه می دهد تا به نقطه اتکایی در سیستم های غذایی ما بدل شوند؟

آیا منفعت فعلی کاهش گازهای گلخانه ای به یک پیروزی پایدار در نبرد برای غلبه بر تغییرات آب و هوایی بدل می شود؟

ما همه می دانیم که تغییر موضع در سیستم های غذایی پایدار ما و بسیاری از  دیگر روش های تولید می توانند نقشی اساسی در تضمین اقتصاد همبستگی و حاکمیت مواد غذایی داشته باشند که این ها نیز به عنوان دو عامل کلیدی در مبارزه اساسی برای بقای جمعی بشریت شناخته شده و در سراسر جهان هنجارمند شده اند.

برنامه فروش آنلاین محصولات کشاورزی

شبکه های کشاورزی در حمایت جامعه، در بسیاری از کشورها به نقش هایی فراتر از نقش سنتی خود یعنی ایجاد برنامه های آنلاین جدید برای کمک به تولید کنندگان در فروش مستقیم به مصرف کنندگان  دست می یابند.نقش ما همکاری در رهیافتی حقوق بشری است که به حفظ معیشت تولید کنندگان و تضمین دسترسی مستمر مصرف کنندگان به مواد خوراکی مغذی مورد نیاز  خود و خانواده هایشان نظر دارد. این موثرترین روشی است که ما می توانیم با اقدامات سرکوبگرانه فزاینده به نفع کشاورزی صنعتی از طریق فرآیندهای مختلف قانونگذاری ، از سازمان ملل گرفته تا اتحادیه اروپا مقابله کنیم.

وظیفه ما آن است که در این مواقع بحرانی خواستار حمایت سازمانی بیش تر از این شبکه های کشاورزی شویم و اطمینان حاصل کنیم که آن ها قادر به برآوردن موج تقاضای  مواد غذایی سالم، مغذی و مقاوم هستند. این وظیفه ماست که به همکاری با متحدین خود در سایر جنبش های اجتماعی ادامه دهیم تا اطمینان حاصل کنیم که این سیستم های غذایی ما را ناکام نخواهند گذارد. وظیفه ما ترویج کشاورزی و حاکمیت مواد غذایی محلی به عنوان راهی برای تحقق سیستم های غذایی توسط مردم و برای مردم است.