عباس اعتماد؛ باستان شناسی که به دانشگاه نرفته بود

 عباس اعتماد یکی از عجیب‌ترین یاران میراث فرهنگی بود. او پس از سال‌ها حضور در عرصه باستان‌شناسی ایران، در سال ۱۴۰۱ چشم بر جهان فروبست. اعتماد با بهترین باستان‌شناسان جهان، مثل گریشمن و ژان‌ پرو به حفاری‌های باستان‌شناسی رفت و از آن‌ها زبان فرانسوی یاد گرفت.

او به دلیل عشق زیادی که به میراث فرهنگی داشت، مرمت آثار را هم از تانیا گریشمن،‌ همسر رومن گریشمن یاد گرفت و خودش دست به مرمت‌های اضطراری آثار باستانی می‌زد.

عباس اعتماد هرگز به دانشگاه نرفت اما به اندازه یک باستان شناس تحصیل‌ کرده درباره باستان شناسی می‌دانست. او در حفاری‌های مشهوری در کاشان و خوزستان شرکت کرد و هنگام کاوش آثار مهمی مثل چغازنبیل حضور داشت.

این گزارش را حدود ۷ سال قبل درباره او ساختیم. زمانی که هنوز زنده بود. حالا تصمیم گرفتیم آن را بازنشر کنیم.

زندگی نامه عباس اعتماد

استاد عباس اعتماد فینی در سال ۱۳۱۵ در فین کاشان به دنیا آمد. پدرش استاد احمد اعتماد  به واسطه مهارت در رشته بنایی با هییت باستان شناسی فرانسوی در سیلک که زیر نظر پروفسور رومن گریشمن هدایت می شد آشنا شد و نتیجه این آشنایی ورود فرزندش به گروه بود.

بی شک استاد عباس اعتماد فینی باستان شناس کهنه کار و یار دیرین پروفسور گریشمن را بسیاری از فرهنگ دوستان این سامان به خوبی می شناسند.گریشمن درآخرین نامه خود اندوخته های علمی او را می ستاید و تعامل و همکاری صمیمانه با این شخصیت ارجمند را از مسئولان فرهنگی ایران درخواست می نماید

استاد اعتماد در ۱۳ سالگی به هییت باستان شناسی فرانسوی پیوست. اولین همراهی او  با گریشمن در حفاری های خوزستان بود.

به واسطه آنکه پدرش در گروه به عنوان سرکارگر همکاری می نمود او نیز دارای نفوذ و احترام خاصی از سوی اعضای گروه بود.

از بدو ورود به گروه با خانم تانیا گریشمن، همسر رومن گریشمن همکاری نمود و در مرمت اشیای باستانی او را یاری می کرد. به دلیل تجربه فراوان هم اکنون نیز عباس اعتماد از بزرگترین مرمت گران اشیای باستانی در کشور به شمار می آید.

از خاطرات ایشان کشف زیگورات چغازنبیل است که در جای خود شنیدنی است:

“زمانی که شرکت نفت با هواپیما و هلی کوپتر بررسیهای دشت خوزستان را انجام میداد برجستگی های عظیمی نظرشان را جلب می کند.یک روز مخصوصا می آیند و از نزدیک بررسی می کنند و یک تکه آجر نوشته به خط میخی پیدا می کنند و می برند در شوش به آقای دومکنم رییس هیات حفاری فرانسوی ها نشان می دهند. دومکنم پس از مطالعه نوشته آجر می گوید اینجا معبد عیلامی است و پس از آن در صدد حفاری در این محل بر می آیند و در اصل نخستین کسی که در چغازنبیل کار کرد او بود.”

استاد عباس اعتماد در سال ۱۳۵۴ به دلیل شرایط نابسامان زندگی در شوش به کاشان بازگشت. او نقل می کند که هنگام بازگشت به کاشان خانم کارتر که از دوستان وی در هیات فرانسوی بود به او چنین گفته است:

“شما اکنون از دریا بیرون می روی و در یک کاسه آب زندگی خواهی کرد.”

استاد بر این باور است که در چند دهه گذشته بارها سخن خانم کارتر برای او تداعی شده است.

پس از این جدایی ایشان به فعالیت های ناموفقی دست زد و به سختی زندگی خویش را تامین نمود تا اینکه در پاییز سال ۱۳۸۰ دکتر صادق ملک شهمیرزادی ایشان را برای همکاری در طرح بازنگری سیلک فراخواند و از آن زمان تاکنون استاد عباس اعتماد فینی در تپه باستانی سیلک کاشان تجربیات ارزنده خویش را به فرزنذان این مرز و بوم ارزانی نموده است.

سیلک نام اولین تمدن شهر نشینی ایران مرکزی در کاشان است که در ۳ کیلومتری جنوب غربی این شهر قرار دارد.