پیوندهای مرتبط
شرکت ها و تشکل های منتخب
۰۷ بهمن ۱۴۰۲ | دیدگاهها برای دوستان و دشمنان تخت طاووس در آستانه انقلاب 57 بسته هستند | اقتصاد سیاسی, برگزیده ها, منتخب سردبیر
دوستان و دشمنان تخت طاووس در آستانه انقلاب 57
از انقلاب ایران سالها گذشته و بسیاری از بازیگران آن به فرجام خود رسیده اند. چه آن صاحب منصبانی که همان ابتدا اعدام شدند. امثال رحیمی.جهانبانی.خسرودادو... چه آن انقلابی های تند و آتشین که به تدریج مغضوب.مطرود و حتی معدوم شدند امثال قطب زاده.بنی صدر.بازرگان و ... و چه بازیگران کمتر شناخته شده، اکنون وقت آن است که به فرجام دو طیف نگاهی بیندازیم تا عبرت بگیریم.
روزبه نگاری:
الف: دوستان تخت طاوس
در سلطنت پهلوی مناسبات قدرت در دست چند طیف بود که بیشترین دوستان تخت طاووس به جز مواردی مستثنی در آن جای می گرفتند آنها عبارت بودند از:
🔵۱ مردان سیاست و زمینداران بزرگ
این طیف که برخی از زمان قاجار در پهلوی صاحب قدرت بودند، پهلوی هرگز مانند دول قبلی اقدام به حذف کامل سلسله قبلی نکرد خانواده هایی مانند قوام ،فرمانفرمایان،مصدق، و پیرنیا و… در هر دو دوره صاحب مقام بودند
🔵۲ نظامیان
از آنجا که خود رضا شاه پهلوی یک نظامی بوده در برخی از پستها از نظامیان استفاده میشد که برخی از آنها هم به شدت کاردان بودند. امثال کریم آقا بوذرجمهری ( شهردار پر کار رضاشاه) . تیمسار رزم آرا،تیمسارخسروانی( از موسسان باشگاه تاج),تیمسارخادمی(هما)و…
🔵۳صنعتگران برآمده از صنعت
پاره ای از سرمایه داران عصر پهلوی اول کارگاه های کوچک داشتند بعد آنرا تبدیل به کارخانجات بزرگ کردند، امثال خلیل ارجمند(شرکت ارج)،محسن آزمایش (شرکت آزمایش), اصغر قندچی (ایران کاوه) و….
🔵۴صنعتگران برآمده از بازار
طیف گسترده ای از صنعتگران پهلوی در ابتدا شاغلان بازار بودند خورده فروشان و یا واردکنندگانی که وقتی ضرورت و علاقه شخص اول مملکت را می دیدند به تولید روی می آوردند شرکتهایی مانند مینو،ایران ناسیونال،شرکت بیک و …
لیستی بی پایان از این شرکتهاست،
🔵۵ خارجیان و اقلیت های مذهبی
برخی از صنایع ایران توسط خارجیان و مهاجران تاسیس شد گرچه در این مورد پژوهش کمتر بوده اما از باب مثال کاغذ سازی کهریزک ( خاندان پاتریک) و شرکت معظم سایپا ( خاندان آیسه) هر دو لبنانی و بهایی ها مانند هژبر یزدانی و تأسیس تلویزیون ملی توسط حبیب ثابت شرکت ایران دوچرخ سرمایهگذاری مشترک پژو و یاماها و…. از مواردی است که می شود مثال زد .
این پنج طیف سنگر دوستان تخت طاووس بودند اگرچه استثناهایی هم وجود داشتند امثال سپهبد قرنی ،علی اکبر رفوگران و… مخالف پهلوی بودند
ب: دشمنان تخت طاووس
🔵۱طیف مذهبی و روحانی
از ابتدای سلطنت پهلوی روحانی ها همواره نوعی کشمکش داشتند تا آنجا که حسین علا نخست وزیر درگذشته در دهه چهل به شاه راجع به این موضوع هشدار می دهد.
🔵۲دانشگاهیان
هرچند که نهاد دانشگاه توسط پهلوی ها تاسیس گردیده بود اما پس از شهریور سال بیست نفوذ چپها در این نهاد بسیار بالا بود تشکیلات قدرتمندی به نام کنفدراسیون دانشجویان در مخالفت پهلوی همواره اسباب دردسر بود.
🔵۳طبقه روشنفکران و هنرمندان
این طبقه هم بعد دو واقعه شهریور سال بیست و بیست و هشت مرداد طیف گستردهای از فعالانش در سلک چپ بودند و دوران تقابل روشنفکران و مدرنیته را رقم زدند امثال جلال آلاحمد ، داریوش اقبالی،صمد بهرنگی،به آذین و…چهره های شاخص چپ در ایران بودند .
🔵۴ بازاریان سنتی
در مقابل آن دسته از بازاریان که بعدها به ضرورت کاری به کارخانه داری رسیدند پاره ای از بازاریان هم بودند که این راه را نرفتند و طیف مذهبی و هوادار روحانیون بودند معروفترین گروه آنها هم موتلفه اسلامی بود .
این مقدمه برای آن است که فهرستی از بازیگران و خاستگاه آنان در ذهن مخاطبان باشد تا در وقت مقتضی در مورد این بازیگران توضیحات بیشتری ارائه شود