من به عنوان مدیر دولتی جایزه گرفتم اما کارآفرینی در بخش خصوصی خیلی متفاوت است

علی اکبر زحمت کش، موسس و رئیس شرکت شهران سازه، پنلی درباره «نحوه ورود مدیران دولتی به کسب و کارهای خصوصی» داشت. این مدیر سابق دولتی و فعال بخش خصوصی، که سومین سخنران این نشست بود، از تجربه خود هنگام ورود به بخش خصوصی گفت و در پایان چند تفاوت میان مدیران دولتی و خصوصی را برشمرد.

زحمت‌کش با اشاره به اقدامات قبلی خود، گفت: من از سال ۱۳۵۲ تا ۱۳۶۴ درس خواندم و در سال ۱۳۶۴ فارغ‌التحصیل شدم و تا انتهای زمان جنگ در سپاه پاسداران ماندم. بلافاصله بعد از جنگ، وارد وزارت نیرو شدم و حدود ۱۵ سال در وزارت نیرو سدسازی کردم.
وی توضیح داد که تجربیات موفق در عرصه دولتی، موجب شد تصور کند در بخش خصوصی هم موفق خواهد بود این فعال اقتصادی و کارآفرین بیان کرد: من برای ساخت نیروگاه‌های بزرگ مانند کرخه و مسجد سلیمان از آقای خاتمی جایزه گرفته بودم اما هیچ یک از این‌ افتخارات به درد کار در بخش خصوصی نمی‌خورد. من تا سال ۱۳۸۴ کار دولتی داشتم و بعد از آن استعفا دادم.

این کارآفرینی که خودش هم از دولت به بخش خصوصی آمده است، گفت: شما بین بازیکن مسابقه فوتبال و تماشاچیان آن تفاوت قائل می‌شوید. کارمند دولت در آغاز زمان کارآفرینی، در حال خروج از بخش تماشاگران و ورود به بخش بازیکنان است. حالا جالب است که بدانید تماشاگران هم چند دسته‌اند؛ یک دسته موثر و کاربردی هستند مثل داوران مسابقه. برخی دیگر هم چندان نقشی ندارند و تنها برای تماشای بازی آمده‌اند. من جزو آن دسته تماشاگران اثرگذار بودم زیرا کار پیمانکاری کرده بودم. با همه این‌ها، تفاوت بسیاری زیادی بین من و بقیه فعالان اقتصادی که خاستگاه بخش خصوصی داشتند، وجود داشت زیرا نمی‌دانستم که یک کارآفرین، مالک آن چیزی است که خلق کرده و می‌تواند به صورت کمی به آن نگاه کند.

زحمت‌کش بیان کرد: بازیکنان مهارت و دقت بسیار بالایی دارند و ارزش هر حرکت خود را می‌دانند. آن‌ها به خوبی آگاهند که هر اقدام نابه‌جا، چه تبعاتی برای آنان در پی خواهد داشت اما تماشاگران تنها هیجان دارند. زمانی که کسی قصد دارد از دولت به بخش خصوصی بپیوندد، باید متوجه باشد که از جایگاه تماشاگر به جایگاه بازیکن می‌آید. من در زمان جنگ پهباد می‌راندم و به پهباد علاقمندم. نگاه مدیر دولتی به مسائل، نگاه پهبادی است. مدیر دولتی، قوانین را خوب می‌داند، ارتباطات خوبی هم دارد. او به خوبی مسائل را تحلیل می‌کند و با شرکت‌های بزرگ هم آشناست. درست است که کارآفرینی موفق باید این ویژگی‌ها را داشته باشد اما ویژگی‌های دیگر نیز مهم هستند و این‌ها به تنهایی کافی نیست.

این کارآفرین گریزی به برخی از ویژگی‌های نامطلوب مدیران دولتی زد و ادامه داد: اولین ویژگی‌ منفی این افراد سن بالای آنان است. دوم آن که این افراد تیم تخصصی نمی‌شناسند بلکه شرکت‌های تخصصی را می‌شناسند. همچنین، آنان دوران برزخی کسب و کارهای خصوصی را طی نکرده‌اند و همیشه دولت بودجه لازم را برای آنان تامین کرده است.

زحمت‌کش در بخش آخر سخنان خود، ویژگی‌های لازم برای یک کارآفرین خوب را شمرد: کارآفرین خوب نباید پول را از چرخه تولید خارج کنند. او لازم دارد که نسبت به ضعف‌ها و نقطه‌ ضعف‌های سازمان حساسیت به خرج دهد. ما، کارمندان دولتی، در دولت کارآفرین نبودیم؛ بلکه نقش‌آفرین بودیم.