آنتوان سوروگین عکاس اماکن و معابر و مشاغل در ایران دوره قاجاریه

آنتوان سوروگین عکاس روسی- ارمنی و ایران دوره قاجاریه و خالق بهترین تصاویر از زندگی شاهان ، مردم و جامعه ایران قرن نوزدهم است.

آنتوان سوروگین اواخر دهه ۱۸۳۰ میلادی (حدود سال ۱۲۱۹ خورشیدی) در سفارت روسیه در تهران از پدری روس به نام واسیلی سوروگین و مادر گرجی به نام آچین خانوم زاده شد. سال‌های نخستین عمرش را در تهران گذراند. پدرش واسیلی خاورشناس و دیپلمات سفارت روسیه تزاری در تهران بود. علاقه او به ایران در همین دوره پدید آمد و بعدها یکی از دوستداران و ستایشگران ایران و ایرانیان شد.

آنتوان در کودکی به هنر نقاشی علاقه داشت. بعد از فوت پدرش به گرجستان برگشت و به حرفه عکاسی روی آورد. او در سال سال ۱۲۴۹ خورشیدی همراه با برادرانش به تبریز آمد و در آنجا ساکن شد و به دستگاه ولیعهد مظفرالدین میرزا راه یافت. او در همین ایام با مراجعت به تهران ، یکی از عکاسان ناصرالدین شاه شد و رفته رفته توانست به درون دربار راه یافته و عکس هایی از زنان و دختران ناصرالدین شاه تهیه کند که در آن زمان کار مرسومی نبود

با فوت ناصرالدین شاه، او همراه مظفرالدین شاه به تهران آمد و یکی از عکس های تاریخی خود یعنی صحنه دستگیری و اعدام میرزا رضا تهرانی قاتل ناصرالدین شاه گرفت. آنتوان سپس یک عکاسی در میدان مشق (فردوسی) دایر کرد و علاوه بر آن به گوشه و کنار ایران سفر کرد و تصاویر مختلفی از زندگی، حرفه ها، آداب و رسوم ایرانیان تهیه کرد که در نوع خود بی نظیر بود.

تعداد زیادی از تصاویر مربوط به انقلاب مشروطیت، متعلق به آنتوان سوروگین است. محمدعلی شاه قاجار که فهمی از خبرنگاری و عکاسی نداشت، حضور سوروگین در این قبیل اجتماعات را، حمایت او از انقلاب مشروطیت تعبیر کرد و عکاسخانه او به همراه چند هزار نگاتیو عکس را با بمب منفجر کرد و به اتش کشید.

سوروگین تا اواسط دوره رضاضاه یعنی حدود ۵۰ سال در ایران فعالیت کرد. در دوره پهلوی اول هم به این اتهام که او از شاهان قاجار عکس گرفته، تعداد زیادی از عکس های تو توقیف شد و از بین رفت اما بعدا تعدای از عکس ها توسط افراد ناشناسی  به آمریکا منتقل شد..

آنتوان سوروگین در مجموع ۱۲ هزار شیشه عکس از ایران و ایرانیان تهیه کرد که نزدیک به ۳ تا ۴ هزار تای آن هنوز موجود است. از معروف‌ترین عکاسی‌های سوروگین، می‌توان به مراسم تاج گذاری مظفرالدین‌شاه، تشییع جنازه ناصرالدین‌شاه و مجاهدان مشروطه  اشاره کرد. او در سال ۱۳۱۲، در تهران درگذشت و در گورستان ارامنه دروازه دولاب به خاک سپرده شد. او را پدر عکاسی اجتماعی در ایران می‌دانند.

بانک شاهنشاهی در میدات تویپخانه تهران

خیابان ناصریه تهران

دارالفنون از نمای بالا

دروازه دولت

حرم شاه عبدالعظیم حسنی

مجلس شورای ملی در میدان بهارستان تهران

میدان قانون

میدان مشق تهران

نمای کلی از میدان توپخانه تهران

نمایی دیگر از بانک شاهنشاهی