مسائل توسعه در جام، تايباد، باخرز و صالح آباد ؛ از كجا بايد شروع كرد؟

همه مباحثي كه ما در خصوص فرهنگ، جغرافيا، اقليم، تاريخ و احولات امروز و ديروز جامعه و مردم تربت جام، تايباد، صالح آباد و باخرز مطرح مي كنيم در نهايت بايد به توسعه فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي اين مناطق منجر شود؛ وگرنه، واگويي و شرح دردها و رنجهاي تاريخي و امروزي، اگر منجر به تغيير ذهنيت و حركتي در ميان مردم و علي الخصوص نخبگان محلي نشود، دردي را دوا نمي كند.

البته توسعه به مانند مسكني آرام بخش و يا  جريان برق نيست كه با فشردن يك دكمه، به يكباره تاريكي پيرامون ما، به نور و روشنايي مبدل شود. بلكه فرايند گام به گام و كاملا تدريجي است ؛ اما اولين گام و البته «گام درست» بايد بالاخره روزي و از جايي برداشته شود. گام درست از اين بابت كه بايد حركات و اقداماتِ مطالعه شده و همسو صورت پذيرد وگرنه مجموعه كارهاي حساب نشده و پراكنده،  لزوما به توسعه منجر نمي شود.

نقدهاي ما به عملكرد مقامات حكومتي و مسئولين محلي اعم از نمايندگان مجلس، فرمانداران، بخشداران و ديگر ادارات و نهادهاي دولتي و حاكميتي به جاي خود، اما انصاف طي اين چهل سال گذشته، اقداماتي هم در منطقه ما، انجام شده است كه حالا برخي به چشم مي آيند اما در حد انتظار نيست و برخي هم از ديده ها پنهان است و قابل ارزيابي و قضاوت نيست. شايد برخي از مقامات و صاحب منصبان نيز  اساسا  لازم نمي دانند كه در باره عملكرد خودشان به رسانه هاي محلي و يا مردم توضيح بدهند. يعني حشمت و قدرت و ايضا بقاء و زوال آنها، خيلي به كارنامه كاري آنها بستگي ندارد. كه اين هم البته مشكلي مربوط به آنها و ماست.

مشكل ماست به اين دليل كه سوال كردن و به چالش كشيدن مسئولين، نيازمند فرهنگ، نگرش و رفتاري است كه متاسفانه هنوز در منطقه ما پا نگرفته و مستقر نشده است. از مردم عادي شايد خيلي انتظاري نيست اما در سطح نخبگان محلي هم، پرداختن به مسائل محلي اعم از سوال كردن و توضيح خواستن و مطالبه گري، خيلي باب نشده و شايد هم اصلا دغدغه آنها نباشد.

برخي از ما، ( بي توجه به واقعيت هاي موجود) هنوز هم به دنبال حكومتي مطلوب و آرماني هستيم. مسئولين محلي را از جنس خودمان نمي دانيم و ورود به مسائل محلي را كسر شان و تقليل مباحث اصلي به مباحث خرد و پيش پا افتاده مي دانيم. در نتيجه در همه مسائلي جهاني صاحبنظريم به جز آنچه با شهر، روستا، محله و خيابان محل زندگي ما مربوط است!

عده اي از ما هم، هنوز با خوش باوري، مسئولين دولتي و حكومتي را، با اصل انقلاب و  نظام يكسان تلقي مي كنيم و هر گونه نقد به عملكرد آنها را،  سبب تضعيف نظام مي دانيم. در حاليكه بعد از افشاي اختلاس هاي كلان و حيرت آور، تقريبا  همه مي دانيم كه هيچكس به اندازه مسئولين بي لياقت و ناكارآمد و فاسد، به حيثيت و اعتبار نظام جمهوري اسلامي ضربه نزده است.

برخي ديگر از نخبگان محلي هم،  هنوز از فضاي رقابت هاي سياسي و انتخاباتي چه در سطح مجلس يا رياست جمهوري خارج نشده اند و اصطلاحا « انتخابات از آنها خارج شده است اما آنها از انتخابات خارج نشده اند…»! بنابراين از انتخابات كه بايد يك «گردونه» ملي و دموكراتيك باشد، «گردنه» انتقام گيري و تسويه حساب هاي سياسي و قومي و مذهبي و حتي خرده حساب هاي شخصي ساخته اند. از نظر اينها، كل حيات سياسي منطقه ما تقسيم مي شود به «بعد از انتخاباتي كه گذشت و قبل از انتخاباني كه در راه است! ». در نتيجه تمام نيرويي كه بايد صرف  توسعه و عمران و شود صرف جدل و جدال شده است

در مجموع، اگر پرسش اين باشد كه براي توسعه محلي در منطقه تايباد، باخرز، صالح آباد و تربت جام از كجا بايد شروع كرد؟ پاسخ من اين است كه ابتدا بايد شيوه حرف زدن، گفتگو و طرح نظرخود و نقد نظر ديگران را تمرين كنيم. ما بايد در باره مسائل توسعه منطقه به يك «تفاهم جمعي و بين الاذهاني » برسيم. چون توسعه يك بعد مادي و عيني دارد و يك بعد ذهني. يعني اگر در عالم واقع صدها كار مفيد انجام شود اما ذهنيت مردم اين باشد كه كاري انجام نشده و نمي شود، آن جامعه توسعه يافته تلقي نمي شود.

جاي دوري نرويم و از همين فضاي مجازي شروع كنيم. به بركت رشد شبكه هاي اجتماعي، اكنون در سراسر كشور هزاران كسب و كار اينترنتي و هزاران گروه و كانال تخصصي شكل گرفته است و مردم با عقايد مختلف با يكديگر در حال گفتگو و مفاهمه هستند

 ما از اين فضا براي توسعه محلي چه استفاده اي كرده ايم؟ خرسندم از اينكه مي بينم در گروههاي تلگرامي يك روستاي دور افتاده باخرز شديد ترين حملات به رئيس جمهور وقت صورت مي گيرد اما ناراحتم كه خارج از دولت، جرات انتقاد از كارمند يك نهاد حاكميتي وجود ندارد! اين يعني اينكه يك جاي كار مي لنگد و« روح توسعه » در اين منطقه دميده نشده است

اين بحث ادامه دارد